Khi Mỹ bắt đầu leo thang chiến tranh ra miền Bắc Việt Nam, máy bay Mỹ ném bom, bắn phá các cơ sở kinh tế, các khu dân cư khiến tất cả các trường học ở Hà Nội và ở các thành phố lớn phải sơ tán về nông thôn. Cũng giống như các bạn cùng trang lứa, tôi đã phải một mình về làng Đại Từ - huyện Thanh Trì - Hà Nội để tiếp tục được đi học. Người dân vùng nông thôn đã mở vòng tay đón và cho chúng tôi ở nhờ ngay trong nhà họ. Một lần tôi được nhà báo có bút danh là “Bút Thép” phỏng vấn. Nội dung câu hỏi xoay quanh vấn đề “Cuộc sống ở nông thôn”, tôi đã rất thật thà “tâm sự” cùng ông (theo cách nhìn của một trẻ thơ) về những khó khăn trong đó có cả việc phải dùng nước ao tù làm nước sinh hoạt. “Tâm sự” của tôi được đăng tải trên báo Thiếu niên tiền phong. Thế là một cuộc “búa rìu dư luận” của những người bạn cùng lứa đã “nhắm” vào tôi. Thậm chí có những “cô bạn” đã “chụp mũ” và “quy chụp” tôi thuộc tầng lớp “tiểu tư sản”!!! Nỗi oan xuất phát từ việc “nói thật” - đã để lại ấn tượng khó phai trong tâm trí tôi. Điều nực cười là việc mà nhà báo “Bút Thép” hướng dẫn dư luận chỉ trích tôi thì chỉ hơn 10 năm sau khi Việt Nam thống nhất đã trở thành tiêu chí phấn đấu của nhà nước - phấn đấu để người dân được dùng nước sạch. Nỗi oan này khiến tôi, khi trở thành nhà báo đã định hướng cho mình trong công việc phải có “cái tâm” trong sáng; phải “nói thẳng - nói thật”. Suốt chặng đường làm báo, tôi đã được gặp nhiều người từ những người dân gặp nạn khi quyết tâm chống lại những người “móc túi” nhà nước như kỹ sư Hứa Thúy Lan, như những người dân ở Quảng Ninh bị những người nhân danh các cơ quan công quyền “bớt xén” tiền đền bù khi phải nhường đất để mở rộng quốc lộ 18A và quốc lộ 10 v.v… đến những nhân vật đã trở thành những nhân chứng lịch sử như Đại tá Bùi Tùng, người thảo lời đầu hàng cho Đại tướng Dương Văn Minh, tổng thống Việt Nam Cộng hòa, trong ngày 30/4/1975; chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh, người thuộc “lực lượng thứ 3” khi miền Nam chưa được giải phóng, 4 chiến sĩ trên chiếc xe tăng 390, chiếc xe đầu tiên đâm đổ cửa Dinh Độc Lập ở Sài Gòn trong ngày 30/4/1975; Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ, tác giả của Dinh Độc Lập; rồi viên tướng Gomit, người Xê-nê-gan nhưng có tâm hồn Việt Nam và hát rất hay… Tôi cũng đã thấy, đã biết được những mảng tối của cuộc sống, biết được sự tráo trở của một số người lợi dụng chức quyền hành dân; biết được nỗi khổ của người dân và cũng gặp được những con người chân chính. Như tôi đã phát biểu tại Hội thảo toàn quốc “Trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của nhà báo trong đấu tranh chống tiêu cực” được tổ chức tại Hà Nội cuối năm 2002: “Những bài chống tiêu cực không chỉ là những bài chứa đựng những con số trái ngược nhau để từ đó tìm ra những khuất tất trong xây dựng cơ bản, trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) mà các phóng sự đó phải mang tính nhân văn thông qua việc giải quyết tốt vấn đề đặt ra đối với số phận của những người chống tiêu cực”. Để có được một phóng sự điều tra chống tiêu cực là cả một quá trình khó khăn, vất vả mà chỉ những ai từng tham gia mới ý thức được.

Cuốn sách “Viết cho PR (Dành cho những người làm truyền thông chuyên nghiệp)” nhằm giới thiệu những lý luận, khái niệm và những kỹ năng phát triển các thông điệp truyền thông, viết các thể loại cho PR như: viết thông cáo báo chí, viết tin bài cho tạp chí hay các bản tin nội bộ, viết để cung cấp thông tin thông qua mạng xã hội. Những người làm PR, sinh viên học và nghiên cứu về PR cần phải nắm được bản chất của thông tin báo chí, quan hệ giữa báo chí và quan hệ công chúng, hiểu và viết được thông cáo báo chí, các bài chuyên đề, thông tin họp báo, kỹ năng trả lời phỏng vấn báo chí và kỹ năng thiết kế trình bày in ấn. Cuốn sách nhỏ này hi vọng sẽ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức cơ bản và hệ thống đó.

Cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay là giáo trình chính thức của Học viện Báo chí - Tuyên truyền, được viết để phục vụ giảng dạy môn Biên tập báo chí cho sinh viên, những người sẽ trở thành phóng viên, biên tập viên ở các cơ quan báo chí, nhà xuất bản trong tương lai. Đồng thời, nó cũng rất bổ ích cho những người đang làm công tác biên tập, phóng viên báo chí. Ở Chương 1, tác giả đề cập đến những vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác biên tập như “khái niệm”, “đặc điểm của công tác biên tập”, “vai trò của biên tập viên” và những vấn đề đặt ra với công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ biên tập viên. Từ Chương 2, cuốn sách nói rõ các bước lập kế hoạch ngắn hạn, dài hạn, kế hoạch đột xuất; quy trình xuất bản ở các tòa soạn báo, từ bản thảo của phóng viên tới tờ báo trên tay bạn đọc (hoặc các trang điện tử, chương trình phát thanh, truyền hình). Cuốn sách còn trả lời các câu hỏi: - Những ai biên tập báo chí? Vị trí và đặc điểm của công tác biên tập là gì? - Những loại lỗi phổ biến trên báo và các lỗi hi hữu, xảy ra trong các hoàn cảnh đặc biệt. - Những nguyên tắc khi biên tập. - Người biên tập cần những tố chất gì, những loại kiến thức gì để hoàn thành tốt công việc trong các tòa soạn đa phương tiện? - Những điều cần chú ý khi biên tập các chuyên đề Xây dựng Đảng, Kinh tế, Văn hóa xã hội, Pháp luật, Thể thao... Tác giả cũng chỉ ra những kẽ hở trong quy trình biên tập, đó chính là những cạm bẫy đối với người biên tập và đưa ra cách khắc phục.

Các bạn đang có trong tay cuốn“Thông tấn báo chí - Lý thuyết và kỹ năng”. Đây là một trong số không nhiều cuốn sách viết về chủ đề này. Thông tấn báo chí là một môn học quan trọng trong chương trình đào tạo ngành thông tin đối ngoại của Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Thông qua cách viết ngắn gọn, dễ hiểu, với những ví dụ minh họa sinh động, sát với nội dung, các tác giả đã làm rõ một số vấn đề lý thuyết về thông tấn báo chí, làm rõ khái niệm, đặc điểm, kết cấu các thể loại tác phẩm báo chí cơ bản như: Tin, phỏng vấn, bài thông tấn, phóng sự điều tra. Đồng thời, chỉ ra các phương pháp cơ bản, những bài tập thực hành để rèn luyện kỹ năng viết các thể loại tác phẩm này. Kết cấu của cuốn sách rõ ràng, đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với các nhóm đối tượng là học viên, sinh viên, những người đang có mong muốn bước vào nghề làm báo, muốn được rèn luyện, nâng cao kỹ năng viết các thể loại tác phẩm báo chí. Các tác giả cũng đã công phu lựa chọn, tập hợp và phân tích những ví dụ tiêu biểu, phù hợp với mục đích, yêu cầu của từng thể loại. Các ví dụ được trích từ nguồn tin đáng tin cậy. Hệ thống các bài tập thực hành với những yêu cầu cụ thể sẽ giúp người học có thể tự rèn luyện kỹ năng viết các thể loại tác phẩm báo chí. Đặc biệt, chủ đề của các ví dụ, bài tập thực hành đều tập trung trong lĩnh vực báo chí đối ngoại và báo chí quốc tế, phục vụ trực tiếp cho việc thực hiện các nội dung của công tác thông tin đối ngoại. Cuốn sách sẽ là tài liệu hữu ích, phục vụ trực tiếp quá trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ báo chí nói chung, cán bộ thông tin đối ngoại nói riêng. Cuốn sách cũng sẽ là tài liệu tham khảo có giá trị cho những ai quan tâm đến những vấn đề lý thuyết về báo chí cũng như muốn được thực hành, nâng cao kỹ năng viết các thể loại tác phẩm báo chí. Trong công tác thông tin đối ngoại hiện nay, báo chí đóng vai trò quan trọng, góp phần cung cấp thông tin, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới và giúp nhân dân ta hiểu rõ hơn về thế giới. Việc biên soạn cuốn sách này chắc chắc sẽ góp phần tích cực trong việc đào tạo, bồi dưỡng những người làm báo đối ngoại, đồng thời cũng sẽ góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị to lớn của báo chí trong quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và toàn diện của đất nước ta.

Sự ra đời các phương tiện truyền thông mới đã và đang tác động sâu sắc đến “bữa tiệc thông tin” của công chúng hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp đến sự “sinh tồn” của các phương tiện truyền thông truyền thống, đặt ra cho các tòa soạn và nhà báo những thách thức chưa từng có. Hiện nay, cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ kỹ thuật số, Internet đã và đang tác động sâu sắc, đa dạng, phong phú đến “món ăn” tinh thần hàng ngày của công chúng truyền thông hiện đại. Đặc biệt, với sự ra đời của các thiết bị di động, những màn hình tương tác trở thành phương tiện truyền thông thông minh để mỗi giây, cư dân mạng có thể tải và chia sẻ hàng tỉ byte thông tin. Điều đó khiến cuộc va chạm giữa phương tiện truyền thông truyền thống và mới, giữa báo chí chính thống và truyền thông xã hội trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Dù thừa nhận hay không, truyền thông xã hội vẫn là một thực thể truyền thông đã và đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống truyền thông hiện đại, tâm lý tiếp nhận thông tin của công chúng, tác động không nhỏ đến ngành báo chí truyền thông thế giới đương đại. Có thể thấy, truyền thông Internet ra đời tạo ra xu hướng hội tụ truyền thông và đa phương tiện, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sự vận động và phát triển của báo chí truyền thông hiện đại. Vậy, hội tụ truyền thông là gì? Sự xuất hiện của kỷ nguyên truyền thông số đã khiến nghiệp vụ báo chí truyền thông có những thay đổi căn bản. Những thay đổi đó tác động như thế nào đến tiến trình hội tụ truyền thông? Từ tòa soạn đơn loại hình đến đa phương tiện rồi phát triển tới tòa soạn hội tụ là sự phát triển tiệm tiến từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp. Trong bối cảnh chung đó, các tòa soạn báo ở Việt Nam nên sắp xếp và thay đổi mô hình tổ chức như thế nào để thích ứng với xu thế phát triển chung của thế giới hiện đại? Đây là những vấn đề đang được báo giới, học giả cũng như các nhà báo hết sức quan tâm. Có thể khẳng định, sự xuất hiện thời đại truyền thông hội tụ không làm thay đổi bản chất của báo chí, mà báo chí vẫn cần sự phát hiện và khai quật của nhà báo chuyên nghiệp, vẫn cần sự gia công trong khâu biên tập và khâu xuất bản, vẫn phải thông qua phương tiện truyền thông để đưa sản phẩm báo chí tới công chúng. Và sự thay đổi của nó là tốc độ truyền phát thông tin và phương thức tiếp nhận thông tin. Nắm vững các kỹ năng làm báo hiện đại vẫn là yêu cầu quan trọng nhất của người làm báo trong môi trường truyền thông hiện nay. Trong môi trường hội tụ truyền thông, những nghiên cứu về sự thay đổi và bất biến của nghiệp vụ báo chí truyền thông ở nước ta vẫn còn khá ít ỏi. Cuốn sách “Tác nghiệp báo chí trong môi trường truyền thông hiện đại” của nhà báo, tiến sĩ Nguyễn Thành Lợi giới thiệu với độc giả những nét khái quát nhất về các vấn đề khá mới mẻ đang được nghiên cứu rộng rãi trên thế giới nhiều năm - nhiều thập kỷ qua như truyền thông xã hội, các lý thuyết truyền thông, hội tụ truyền thông, tòa soạn hội tụ, đồng thời trình bày đặc điểm và những kỹ năng cần thiết đối với “nhà báo đa năng” trong môi trường hội tụ truyền thông. Tác giả đã giới thiệu những kỹ năng cơ bản trong viết báo đa phương tiện, thông qua cách viết ngắn gọn, dễ hiểu, với những ví dụ minh họa sinh động của các hãng truyền thông nổi tiếng trên thế giới, tác giả đã làm rõ cách thức xây dựng kế hoạch truyền thông cho một chủ đề cụ thể, phương thức sử dụng đa phương tiện, thông tin đồ họa cho báo chí hiện đại. Kết cấu của cuốn sách rõ ràng, đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với các nhóm đối tượng là sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh, phóng viên, biên tập viên và những người muốn nghiên cứu lĩnh vực này. Tìm tòi, trình bày và giải thích là mục đích của tác giả viết cuốn sách này, khi tiếp xúc với những vấn đề mà nhà nghiên cứu cảm thấy xa lạ, hoặc khi bản thân vấn đề đó còn khá mới mẻ, người nghiên cứu sẽ phải có những nhận thức sơ bộ đối với đề tài. Sau khi những nhận thức dần được hình thành, hoạt động nghiên cứu không thể chỉ dừng lại ở khâu miêu tả và đánh giá lý thuyết của nước ngoài, mà cần có sự áp dụng sâu hơn vào thực tiễn đào tạo và làm báo của nước nhà. Nghiên cứu khoa học bắt nguồn từ quan sát, nhưng cuối cùng phải giải thích về sự vật mình quan sát được, cần áp dụng phương pháp nào đó để giải thích, ví dụ phương pháp xã hội học, phương pháp tâm lý học truyền thông. Góc độ phân tích phương pháp nghiên cứu của mỗi người mỗi khác mới cho ra đời những quan điểm mới mẻ, có tác dụng gợi mở cho độc giả và ngành khoa học. Công trình nghiên cứu của nhà báo, tiến sĩ Nguyễn Thành Lợi đã đưa ra những vấn đề mới mang tính gợi mở cho các cuộc thảo luận tiếp theo của các nhà khoa học, các đồng nghiệp và độc giả trong nước. Đây là hướng đi khá mới mẻ, cũng là một sự thử nghiệm rất đáng quý.

“Kinh nghiệm là ông thầy tốt nhất”. Cuốn “Thuật làm báo - Sách thực hành” nêu lên những kinh nghiệm thực tế của một người đã từng có nhiều năm viết báo và vẫn đang tiếp tục viết báo, đó là nhà báo Trần Dzĩ Hạ. Thông thường những người viết sách về những vấn đề lý thuyết thì hay tham khảo sách khác trước đó rồi mới chấp bút, như vậy là từ sách sang sách. Còn nhà báo Trần Dzĩ Hạ thì lấy vốn sống thực tế và kinh nghiệm nghề nghiệp của chính bản thân để viết sách, như vậy là từ cuộc sống vào sách. Cuốn “Thuật làm báo - Sách thực hành” của Trần Dzĩ Hạ không giống bất kỳ một quyển sách nào trước đó về cách trình bày, không sao chép từ sách nọ sang sách kia. Cái gì Trần Dzĩ Hạ viết là của Trần Dzĩ Hạ. Những bài viết trong cuốn sách đã thể hiện sự độc lập tư duy, hay trăn trở, tính tìm tòi và đầu óc sáng tạo của tác giả, chứ không câu nệ vào những lý thuyết có sẵn. Tác giả luôn luôn đặt ra những câu hỏi, những phản biện, chứ không thấy ai nói sao nghe vậy, không dễ chấp nhận những cái có sẵn, không “tát nước theo mưa”. Sáng tạo là một trong những điều cần thiết của người viết báo và cả viết văn. Tất cả những điều này chỉ có thể tìm thấy trong một người yêu nghề, hết lòng với cây bút. Trần Dzĩ Hạ luôn luôn suy nghĩ, tìm tòi và phát hiện, chính điều này đã làm cho ông có nhiều đề tài để viết. Trong cuốn sách này có rất nhiều lý thuyết nghiệp vụ báo chí, từ khâu đi viết bài đến khâu toà soạn, nhưng lại được viết dưới hình thức câu chuyện hoặc tiểu phẩm, có các tình tiết cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ và cũng dễ tiếp thu, dễ thực hành. Thực tế diễn ra muôn màu muôn vẻ, cuốn “Thuật làm báo - Sách thực hành” của Trần Dzĩ Hạ không đưa ra những lý thuyết chung chung mà nêu lên thực tế sống động của người làm báo, trong đó có cả những thành công và những thất bại. Thành công hay thất bại của người đi trước thường để lại một kinh nghiệm đáng quý cho những người đi sau. Mặc dù, không học ở bất kỳ một trường lớp báo chí nào, song con số vài nghìn bài viết của Trần Dzĩ Hạ trên Đài Tiếng nói Việt Nam cũng như trên 100 tờ báo khác đã thể hiện khả năng của một người làm báo. Trần Dzĩ Hạ là phóng viên của Chương trình Thanh niên Đài Tiếng nói Việt Nam, rất có duyên khi viết những tiểu phẩm cho tiết mục “Tuổi trẻ và cuộc sống” và những truyện hài hước và cũng là người duy nhất của chương trình viết được những tiết mục này. Cuốn sách “Thuật làm báo - sách thực hành” của Trần Dzĩ Hạ chưa phải đã hoàn thiện, hoàn mỹ, nhưng nó đã bổ sung cho những tập giáo trình về nghiệp vụ báo chí đang được giảng dạy ở các trường đào tạo chuyên ngành báo chí trên cả nước. Giá như, mỗi một đời làm báo để lại một cuốn sách kinh nghiệm lưu vào kho nghiệp vụ báo chí nhằm giúp cho lớp nhà báo đi sau thì hay và quý biết mấy.

Công việc của phóng viên đòi hỏi họ phải “xục xạo” mọi nơi. Họ phải đối mặt với những sức ép, khó khăn, cạm bẫy nguy hiểm rình rập trong quá trình tác nghiệp thế nào? Còn các biên tập viên, lãnh đạo Ban Thư ký Tòa soạn chỉ ngồi nhà, trong các căn phòng mát lạnh vào mùa hè, ấm áp trong mùa đông, tại sao không ai bảo họ sướng? Nghề báo - Những bài học nhớ đời sẽ giải đáp các câu hỏi đó và hơn thế nữa. Qua những câu chuyện, cả thành công và thất bại của tác giả cũng như đồng nghiệp ở các tờ báo sẽ cho bạn đọc rất nhiều cung bậc cảm xúc, từ vui vẻ nhẹ nhàng tới nỗi buồn tột độ, những kinh nghiệm quý hơn vàng! Đây cũng là một tài liệu nghiệp vụ bổ ích cho các sinh viên báo chí, các nhà báo trẻ và những ai quan tâm đến công việc của người làm báo.

Các bài viết thể loại Báo tại "Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch" lần thứ hai năm 2022

Trong suốt chặng đường 95 năm qua, từ sự ra đời của báo Thanh Niên, tờ báo cách mạng đầu tiên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập và lãnh đạo (21/6/1925 - 21/6/2020), báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước trưởng thành vượt bậc cả về đội ngũ, loại hình, số lượng, phạm vi ảnh hưởng và chất lượng nội dung, hình thức. Tính đến đầu năm 2020, cả nước đã có hơn 850 cơ quan báo chí in, 67 đài phát thanh, truyền hình, 5 kênh truyền hình của cơ quan báo chí; 23 cơ quan báo chí điện tử và hàng trăm trang thông tin điện tử tổng hợp… Không chỉ tăng về số lượng mà chất lượng nội dung báo chí cũng không ngừng phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, thông tin nhanh chóng, chính xác, đa dạng, phong phú; đội ngũ những người làm báo được đào tạo bài bản hơn về chính trị, chuyên môn, văn hóa, đạo đức nghề nghiệp; các cơ quan báo chí thích nghi và đứng vững trong cơ chế thị trường, lớn mạnh cả về hoạt động kinh tế báo chí; thể chế, chính sách về báo chí được hoàn thiện những bước cơ bản; hoạt động đối ngoại và thông tin đối ngoại được tăng cường. Báo chí nước ta thực sự là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, đoàn thể, địa phương; là tiếng nói của nhân dân; tuyên truyền phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; hội nhập mạnh mẽ và sâu rộng với bên ngoài. Để có được nỗ lực và thành tựu của báo chí cách mạng Việt Nam 95 năm qua, nhất là hơn 35 năm đổi mới và phát triển, trước hết là có sự lãnh đạo, dìu dắt của Đảng, Nhà nước; của hệ thống chính trị từ trung ương tới địa phương; của các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí và các cơ quan chủ quản báo chí; của đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên các cơ quan báo chí; sự đóng góp quan trọng của công chúng báo chí ngày càng đông đảo. Để giúp các cơ quan báo chí, nhà báo, nhà nghiên cứu và bạn đọc có được góc nhìn rộng, đầy đủ và sâu sắc về bức tranh toàn cảnh của báo chí Việt Nam 95 năm qua, nhất là trong hơn 35 năm đổi mới, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xin giới thiệu cuốn sách “Báo chí, truyền thông Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ. Ông là nhà báo, nhà văn có gần 40 năm cầm bút, trải qua các cương vị phóng viên, biên tập viên, lãnh đạo Đài PTTH Nghệ An, Báo Nghệ An, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An; Vụ trưởng vụ Báo chí - Xuất bản Ban Tuyên giáo Trung ương; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương. Thực tiễn hoạt động 40 năm qua đã giúp tác giả cuốn sách có tầm nhìn, góc nhìn rộng, sâu, biện chứng; lý luận và thực tiễn luôn gắn bó, hòa quyện; nhiều hiện tượng, nhiều vấn đề của báo chí, văn hóa được ông phân tích, bình luận thấu đáo, chân tình, khách quan. Những năm gần đây, tuy công việc quản lý bận rộn nhưng PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ vẫn say sưa viết báo, nghiên cứu, giảng dạy báo chí, văn hóa, đào tạo nhiều thạc sỹ, tiến sỹ báo chí học và văn hóa học. Không chỉ tâm huyết với những vấn đề nóng hổi của báo chí, văn hóa mang hơi thở của thời cuộc, ông còn có những ghi chép xúc động về những vùng đất, những con người mà ông đã qua, đã gặp. Cuốn sách “Báo chí, truyền thông Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ có hai mảng nội dung hấp dẫn và bổ ích: Phần 1: “Hồ Chí Minh, Người sáng lập, Người thầy của nền Báo chí cách mạng Việt Nam”. Năm 2020, Việt Nam và thế giới kỷ niệm trọng thể 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Danh nhân văn hóa kiệt xuất của nhân loại. Vì sự kiện quan trọng này, phần mở đầu cuốn sách là một số bài viết của tác giả về Bác Hồ: Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về báo chí, văn hóa; Người làm báo, viết báo; người căn dặn, mong muốn xây dựng nền báo chí nước nhà vững mạnh, cán bộ báo chí là những chiến sỹ gương mẫu trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; giới báo chí Việt Nam học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người. Phần 2: “Báo chí, truyền thông Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”. Tác giả phác họa bức tranh toàn cảnh nền báo chí, truyền thông nước nhà, nhất là việc xây dựng, bổ sung, hoàn thiện chiến lược, chính sách, cơ chế phát triển báo chí; một số vấn đề quan trọng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý báo chí; vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ báo chí; báo chí trong kỷ nguyên số, đa loại hình, đa nền tảng; báo chí Việt Nam với nhiệm vụ bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, thông tin đối ngoại, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; những cuộc trả lời phỏng vấn thú vị về chuyện nghề, chuyện đời. Cũng ở phần này, tác giả nêu những góc nhìn, những lý giải về báo chí - văn hóa. Đó là những ghi chép, nghĩ suy về con người, vùng đất, sự kiện, vấn đề mà tác giả trải nghiệm dưới góc nhìn báo chí - văn hóa học. Đó là tấm gương sáng về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; về Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, người khởi xướng “Những việc cần làm ngay” của báo chí nước ta “đêm trước” Đổi mới; nhà cách mạng, nhà báo xuất sắc Phan Đăng Lưu; là những kỷ niệm đẹp trong cuộc đời làm báo, viết văn, viết kịch của tác giả.

Trong những năm qua, thực hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước là phát triển phải đi đôi với quản lý tốt, hệ thống thông tin báo chí nước ta đã có sự phát triển mạnh mẽ không chỉ về số lượng, chất lượng, nội dung, hình thức mà cả về loại hình báo chí và đội ngũ những người làm báo. Thông tin, báo chí ngày càng làm tốt hơn chức năng là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu của đời sống xã hội, cơ quan ngôn luận của tổ chức Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp và là diễn đàn của nhân dân; góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Tuy nhiên, trong sự phát triển của thông tin báo chí cũng đã bộc lộ một số khuyết điểm, yếu kém. Đó là, tình trạng báo chí nhiều nhưng không mạnh, việc thông tin sai sự thật, thiếu chính xác, giật gân, câu khách, một chiều... vẫn chưa được khắc phục có hiệu quả; hoạt động báo chí vẫn còn gặp không ít khó khăn khi tiếp cận nguồn tin; việc cung cấp thông tin vẫn chưa thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật hiện hành; công tác chỉ đạo, quản lý thông tin, báo chí chưa theo kịp tình hình; tính dự báo trong quản lý còn hạn chế; các quy định của pháp luật, cơ chế, chính sách chậm bổ sung sửa đổi; công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm còn chưa nghiêm, thiếu kịp thời... Nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn bao quát hơn về vấn đề này, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông trân trọng giới thiệu cuốn sách “Quản lý và phát triển thông tin báo chí ở Việt Nam” của nhà báo Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin và nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông. Nội dung cuốn sách là tập hợp một số bài viết, bài phát biểu trong quá trình công tác của tác giả. Các bài viết tập trung làm rõ thực trạng tình hình, những vấn đề đặt ra trong công tác quản lý, chỉ đạo và phát triển báo chí; đồng thời cũng đưa ra những giải pháp cơ bản tạo điều kiện để thông tin báo chí Việt Nam phát triển nhưng vẫn bảo đảm quản lý tốt. Cuốn sách là những kinh nghiệm được đúc rút từ thực tiễn hoạt động không chỉ trên cương vị quản lý mà còn là một nhà báo với gần 40 năm hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Trong đó, nhiều bài viết có thể được xem như là sự đánh dấu tiến trình phát triển của hoạt động báo chí nước nhà nói chung và công tác quản lý báo chí Việt Nam nói riêng. Hy vọng cuốn sách sẽ là tài liệu bổ ích cho những người hoạt động trong lĩnh vực báo chí và bạn đọc quan tâm. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình biên tập, song cuốn sách sẽ khó tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Tác giả và Nhà xuất bản rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý độc giả và các đồng nghiệp để cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần tái bản sau.

Cuốn sách tập trung vào những vấn đề chung về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng; đồng thời cung cấp những luận cứ đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không giang mạng qua một số lĩnh vực chủ yếu và cung cấp các kỹ năng cơ bản về đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng là nhiệm vụ rất phức tạp, đòi hỏi phải thường xuyên đổi mới cả nội dung và phương thức thực hiện mới có thể đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Kiên định, phát triển và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân giành những thắng lợi vĩ đại, tiếp đến là công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đạt những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới

Trong suốt chặng đường 88 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trên nhiều mặt. Từ Báo Thanh niên - tờ báo cách mạng được Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo năm 1925, đến nay, cả nước đã có hơn 800 cơ quan báo chí in, 67 đài phát thanh, truyền hình, hơn 60 báo điện tử và hàng trăm trang thông tin điện tử là cánh tay nối dài của các báo, tạp chí… Hơn bao giờ hết, báo chí cách mạng Việt Nam đang đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi và cả không ít khó khăn, thách thức. Đó là yêu cầu cách mạng, chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại; tiếng nói của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, là diễn đàn tin cậy, gần gũi của nhân dân; là quá trình hội tụ truyền thông, tích hợp đa phương tiện, đa loại hình. Báo chí ta hiện nay có diện mạo ra sao; đang phát triển như thế nào; công tác lãnh đạo, quản lý đang đặt ra những yêu cầu gì; có điều gì cần quan tâm, giải quyết? Khá nhiều vấn đề vừa nêu đã được TS. Nguyễn Thế Kỷ, bằng trải nghiệm hàng chục năm ở báo nói, báo hình, báo in, báo điện tử; ở các cương vị quản lý, chỉ đạo công tác báo chí, đã mạnh dạn nghiên cứu, đề xuất cách nhìn, hướng đi, nhiệm vụ, giải pháp trong một số cuốn sách, công trình nghiên cứu mấy năm gần đây. “Báo chí - Dưới góc nhìn thực tiễn” là cuốn sách tuyển chọn các bài viết, công trình nghiên cứu của TS. Nguyễn Thế Kỷ về báo chí và văn hóa. Sách gồm hai phần: - Phần 1: Báo chí - Những góc nhìn. Tác giả cố gắng khắc họa bức tranh toàn cảnh nền báo chí nước nhà; những vấn đề then chốt trong công tác lãnh đạo, quản lý báo chí. Đó là công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển hệ thống báo chí cả nước; là công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ báo chí trên các mặt: bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn, trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp; báo chí với nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, củng cố quốc phòng - an ninh, tăng cường công tác đối ngoại, bảo vệ chủ quyền, biển đảo của Tổ quốc… - Phần 2: Những câu chuyện văn hóa. Là những ghi chép, những cảm xúc chân thành, đằm thắm về đất nước, về con người, về những vùng đất mà tác giả đã đi, đã viết, đã lắng thành những kỷ niệm khó quên. Tác giả có những trang viết sâu sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, về Đảng quang vinh, dân tộc anh hùng, nhân dân dũng cảm, bạn bè quốc tế thủy chung, son sắt. Nổi rõ trong đó là quê hương xứ Nghệ, là dải đất miền Trung trữ tình, gian khó, đang vươn về phía trước.

Báo chí với chức năng hàng đầu là thông tin mọi mặt đời sống xã hội, là lực lượng chủ lực và xung kích của truyền thông đại chúng, có mối quan hệ khăng khít, biện chứng với văn hóa. Là bộ phận của văn hóa nhưng chính báo chí cũng sáng tạo ra văn hóa, phổ biến và lưu truyền văn hóa... Do vậy, yêu cầu đặt ra đối với người làm báo là phải hiểu biết phong phú về văn hóa, ứng xử có văn hóa, coi hoạt động báo chí không những là hoạt động chính trị - xã hội - nghề nghiệp, mà còn là một hoạt động mang đậm tính văn hóa. Chúng ta đã có những nhà báo được đồng nghiệp trong và ngoài nước, được công chúng đón nhận như những nhà văn hóa. Tuy vậy, trên thực tế cũng còn có những nhà báo coi nhẹ yêu cầu về văn hóa, tính văn hóa trong hoạt động báo chí. Vì vậy, việc nâng cao tính văn hóa của đội ngũ người làm báo hiện nay là yêu cầu quan trọng đặt ra cho các cơ quan báo chí, cho mỗi người làm báo và các cơ sở đào tạo báo chí - truyền thông, nơi hằng năm bổ sung một lực lượng nhà báo trẻ được đào tạo cơ bản cho các cơ quan báo chí. Để nâng cao bản lĩnh chính trị và tính chuyên nghiệp của người làm báo Việt Nam, đưa báo chí nước ta bắt kịp với xu thế phát triển của báo chí - truyền thông trong thời kỳ hội nhập, đồng thời vẫn giữ được bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình hội nhập quốc tế cũng như đáp ứng nhu cầu của các cơ quan báo chí và các cơ sở đào tạo báo chí; Hội Nhà báo Việt Nam cùng trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) phối hợp với Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xuất bản cuốn sách “Văn hóa truyền thông trong thời kỳ hội nhập”. Nội dung cuốn sách gồm 35 bài tham luận tại Hội thảo Khoa học “Văn hóa truyền thông trong thời kỳ hội nhập” của các nhà báo, nhà khoa học và nhà quản lí báo chí. Cuốn sách cung cấp cho bạn đọc những kết quả nghiên cứu lý luận, những kinh nghiệm nghề nghiệp sinh động, đưa ra một số gợi ý, đề xuất có ý nghĩa thiết thực đối với hoạt động tác nghiệp, quản lý báo chí và hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học...

Cuốn sách “Giáo trình chiến dịch quảng bá” là một tài liệu nghiên cứu mang tính toàn diện và tổng thể đầu tiên liên quan đến chiến lược quảng bá tại Việt Nam được biên soạn bởi nhóm giảng viên Khoa Quan hệ công chúng và Quảng cáo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Cuốn sách đã hệ thống các lý luận và thực tiễn hành nghề của lĩnh vực quảng bá với sự tham khảo nguồn tài liệu nước ngoài phong phú sẽ là tài liệu tham khảo đáng tin cậy cho những nhà nghiên cứu truyền thông, những người thực hành nghề truyền thông, quan hệ công chúng, quảng cáo, marketing, giảng viên và sinh viên chuyên ngành Quan hệ công chúng và Quảng cáo, và tất cả những ai quan tâm.

Từ khi ra đời, báo chí thế giới đã phân tách thành những thể loại khác nhau, nhưng có thể gói gọn trong hai nhánh chính, đó là thông tin phản ánh đơn thuần những gì diễn ra trong đời sống xã hội và thông tin có phân tích, bình luận, lý giải chiều sâu .....Lịch sử báo chí thế giới xác nhận rằng, nhóm thể loại chính luận xuất hiện vảo nửa đầu thế kỷ XIX với mục đích đem lại cho công chúng những tri thức mới không chỉ là tin tức đơn thuần mà là sự phân tích, lý giải, nêu quan điểm về một chủ đề, sự kiện, vấn đề...... thông qua đó, góp phần giáo dục, tác động đến suy nghĩ, tư duy của người đọc, thuyết phục, định hướng thông tin cho công chúng