Tiếp cận cuốn sách bạn đọc có những hình dung về bức tranh kiến trúc Thăng Long - Hà Nội, hiểu được quá trình hình thành diện mạo kiến trúc Thăng Long từ những tụ cư bên sông Hồng tới Đại La, định đô Thăng Long và diện mạo ban đầu, Thăng Long thời Lý - Trần - Hồ, Thăng Long thời Lê - Mạc - Tây Sơn, Thăng Long - Hà Nội thời Nguyễn; những xây dựng đầu tiên của Pháp ở Hà Nội, chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất, chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai, cấu trúc không gian đô thị thời Pháp thuộc. Bên cạnh đó là diện mạo kiến trúc Hà Nội từ hoà bình trở lại đến những năm đổi mới, những hình ảnh quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội năm 2011 và điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Vùng Thủ đô; kiến trúc Hà Nội thời kỳ mới hội nhập, thời kỳ của kỹ thuật công nghệ mới và biến động của kinh tế - xã hội, kiến trúc Hà Nội nhìn về phía trước.

Từ đầu thế kỷ XX, văn học Việt Nam bước vào thời kỳ hiện đại. Quá trình hiện đại hóa diễn ra với nhiều cấp độ và
qua nhiều giai đoạn khác nhau. Nếu đứng về góc độ phân kỳ văn học mà xét thì mốc lớn 1945 chấm dứt gần một trăm năm nô lệ dưới chế độ thực dân Pháp, khai sinh ra nhà nước dân chủ cộng hòa do nhân dân làm chủ được xem là chuyển động lịch sử lớn nhất của thế kỷ và cũng là của mọi hoạt động sáng tạo tinh thần trong đó có văn học. Từ 1945 cho đến hết thế kỷ XX, hơn nửa thế kỷ có hai giai đoạn lớn: thời kỳ 1945-1975 diễn ra hai cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc chống thực dân Pháp và chống Mỹ xâm lược. Từ 1975 cho đến năm 2000 là thời kỳ đổi mới của đất nước và cũng là của văn chương bao gồm hai giai đoạn nhỏ: tiền đổi mới 1975-1986 và đổi mới toàn diện 1986-2000. Trở lại với gần nửa thế kỷ đầu của văn học cũng có thể chia thành hai giai đoạn 1900-1930 và 1930-1945. Ba mươi năm đầu thế kỷ là thời kỳ hệ tư tưởng phong kiến suy thoái và được thay thế bằng những tư tưởng dân chủ tiến bộ. Ảnh hưởng của phương Tây, nhất là những tư tưởng của cách mạng tư sản Pháp về bình đẳng, bác ái, tự do đã tác động đến tầng lớp tri thức và văn nghệ sĩ. Văn học Pháp ảnh hưởng trực tiếp đến văn học Việt Nam và góp phần hình thành nhiều thể loại và tạo thêm nhiều cái mới cho văn học.

Tập này trình bày lịch sử văn học Việt Nam từ 1900 đến 1930. Đây là thời kỳ xã hội Việt Nam, sau khi thực dân Pháp dẹp xong phong trào Cần vương, đã chuyển sang chế độ bán phong kiến thuộc địa. Trong bối cảnh mới của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội là sự hình thành một nền văn học mới, trong chuyển động gấp rút từ trung đại sang hiện đại.
Cuốn sách được viết bởi các tác giả: GS. Nguyễn Huệ Chi, GS. Nguyễn Đình Chú, PGS. Nguyễn Văn Hoàn, GS. Phong Lê, PGS.TS. Trần Nho Thìn, PGS.TS. Phan Trọng Thưởng, PGS.TS. Trần Ngọc Vương. GS. Phong Lê chịu trách nhiệm Chủ biên. PGS.TS. Lưu Khánh Thơ phụ trách Thư ký công trình. Cấu trúc tập sách gồm 2 Phần, 18 Chương (không kể Chương Mở đầu và Kết luận), với quy ước về số trang - do Chủ biên khởi thảo và đã được các tác giả đồng thuận. Nhưng do nhiều người viết, và mỗi tác giả chịu trách nhiệm chính về phần viết của mình ở tư cách chuyên gia, nên một sự nhất trí về quan niệm và ý tưởng chung cho toàn bộ chỉ là tương đối (thậm chí có thể có sự khác nhau trong quan niệm, cách hiểu và sự đánh giá về một số hiện tượng nào đó); và sự chặt chẽ về cấu trúc và nội dung là khó thực hiện được như yêu cầu của công trình, và mong muốn của các tác giả

Truyện ngắn Lào đương đại kể lại những truyện để bạn đọc hình dung ra thiên nhiên và con người Lào. Họ hiền lành, mộc mạc và đáng yêu biết bao, và chắc chắn truyện của họ cũng phản ánh được cuộc sống và tính cách ấy. Trong 5 năm ở Lào, tác giả có may mắn là đã đi tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa tại các địa phương, ngoài thủ đô Viêng Chăn. Vì thế đến được hết các tỉnh và nhiều huyện, các vùng nông thôn của nước Lào. Phía bắc thì qua Luông Pha Bang, U Đôm Xay, Luông Nặm Thà, Bò Kẹo, qua phà Huổi Xay trên sông Mê Kông sang Xiêng Không, Xiêng May (Thái Lan). Hoặc xuống Xay Nhabuli, hoặc ngược U Đôm Xay lên Phong Sa Lỳ, về Hủa Phăn, Sầm Nưa, xuống Xiêng Khoảng để đến cánh đồng Chum bí ẩn mênh mang. Phía nam theo đường quốc lộ Mười Ba qua các tỉnh Trung Lào, qua bến phà Thà Khẹt, nơi ghi dấu ngày đẫm máu năm 1944, đến các vùng lăm vông nổi tiếng Sa La Văn, Sê Kông, At Ta Pư, Chăm Pa Sắc, đến tận Chùa Vát phu cổ kính, thác Pa Pêng nằm giữa sông Mê Kông hùng vĩ, ngã ba của ba nước Lào, Thái Lan và Cam-pu-chia. Mọi người đến Lào đều có chung một cảm nhận là phong cảnh đất nước này đẹp, không khí trong lành, xã hội thanh bình, nhẹ nhàng, cuộc sống ở đây thanh thản, chậm rãi... Không gian hiền hòa và tĩnh lặng, mật độ dân số thưa thớt, tốc độ đô thị hóa chậm, tài nguyên thiên nhiên còn nguyên vẹn, nhu cầu cuộc sống giản dị, bình yên... Hiện thực ấy cùng với các triết lý của Phật giáo ngấm sâu vào lối sống từ hàng ngàn đời đã tạo nên một lối sống dân tộc: lối sống thanh nhàn, giản dị và trong sáng. Người ngoài không hiểu, cứ nghĩ là một lối sống nhàn tản, chậm chạp. Triết lý ấy, phong cách ấy làm cho cuộc sống thanh thản, ít bon chen, chân thành và chân chất. Người Lào hiền lành từ những điều ấy.

Khi đọc xong bản thảo Lênh đênh bốn biển, tập 2 trong bộ tiểu thuyết về con người vĩ đại Hồ Chí Minh có tên Nước non vạn dặm, tôi nhận thấy rằng nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã dựng lên được con đường mà một vĩ nhân của dân tộc đã đi. Cũng chính lẽ đó mà nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã đi qua được chặng đường quan trọng nhất của bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm. Khi đọc đến trang cuối cùng của tập 2 Lênh đênh bốn biển, trong tôi vang lên bài thơ của nhà thơ danh tiếng Ko Un, người Hàn Quốc:
Con đường ra đi là con đường trở thành nhà sư
Con đường trở về mới là con đường để trở thành Đức Phật
Nhưng người chỉ có thể trở về khi đích thực ra đi. Và trong hai tập 1 và 2 của bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã dựng lên con đường ra đi và con đường trở về của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Con đường ra đi của Người chính là con đường yêu nước mang tên Nguyễn Tất Thành và con đường trở về đã biến người thanh niên ấy thành một con người mang tên Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh, thành một thời đại mang tên thời đại Hồ Chí Minh.

Tập I- Nợ nước non là tập vô cùng quan trọng hay có thể nói là tập quan trọng nhất của bộ tiểu thuyết này. Đấy là chặng đường quan trọng nhất để hình thành một con người, đặc biệt là một vĩ nhân với những yếu tố vô cùng quan trọng: gia đình, hoàn cảnh lịch sử đất nước, thế giới, điều kiện sống, giáo dục, tư chất, những vẻ đẹp tâm hồn, sự quan sát đời sống, chặng đường nhận thức của nhân vật...Đây cũng là tập mà nếu nhà văn không thuyết phục được bạn đọc, không tạo ra sự đợi chờ của bạn đọc cho những tập tiếp theo thì nghĩa là bộ tiểu thuyết đã kết thúc với bạn đọc cho dù nhà văn đang tiếp tục viết. Và tôi, một bạn đọc đầy cảm hứng để đọc bộ tiếu thuyết này với nhiều lo lắng cho chính tác giả. Nhưng giờ đây, tôi đã đọc xong Nợ nước non và bắt đầu đợi những tập tiếp theo.

Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng núi liền núi, sông liền sông, có quan hệ gắn kết keo sơn trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước, giữ nước và phát triển. Trong hơn bảy thập niên qua, mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, sự gắn bó thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Lào đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Cay-xỏn Phôm-vi-hẳn đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo sau này của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân dày công vun đắp, trở thành tài sản chung vô giá của hai dân tộc. Nhân kỷ niệm 40 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977 - 18/7/2017) và 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (05/9/1962 - 05/9/2017)Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phối hợp với các chuyên gia tổ chức biên soạn, xuất bản bộ sách về mối quan hệ gắn bó giữa Việt Nam - Lào Bộ sách gồm 11 cuốn giới thiệu những thông tin cơ bản về đất nước và con người Lào, về những đặc trưng của đất nước Triệu Voi thông qua các lĩnh vực lịch sử - quân sự, chính trị - kinh tế, văn hóa - xã hội,... cùng song hành trong thế tương quan so sánh với những đặc trưng về đất nước và con người Việt Nam. Bên cạnh đó, Bộ sách còn đi sâu phân tích mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam trong quá khứ, hiện tại và những triển vọng kết nối trên tất cả lĩnh vực. Qua đó giúp cho việc triển khai hiệu quả kế hoạch hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới và cũng là nhằm hiện thực hóa đường lối, chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước nói chung, đặc biệt là với đất nước Lào; nhằm không ngừng củng cố, tăng cường và phát triển hơn nữa mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Lào, đúng như mong muốn và lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Việt - Lào hai nước chúng ta/ Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long.

Bộ Lịch sử văn học Việt Nam được biên soạn nhằm đáp ứng yêu cầu tìm hiểu, nghiên cứu về văn học Việt Nam của đông đảo bạn đọc và các nhà chuyên môn. Tổng Chủ biên là Giáo sư - Nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức, cùng với sự tham gia cộng tác của rất nhiều nhà khoa học trong giới văn học ở các viện nghiên cứu chuyên ngành và các trường Đại học trong cả nước.
Dựa trên kết quả phân kỳ lịch sử văn học, bộ Lịch sử văn học Việt Nam dự kiến gồm 10 tập. Tùy dung lượng, có tập sẽ chia thành nhiều quyển. Với mục tiêu tổng kết thực tiễn lịch sử văn học Việt Nam, bộ sách là công trình khoa học có chất lượng, có tính hệ thống và quan điểm khoa học hiện đại, góp phần khẳng định vị thế, vai trò của văn học Việt Nam với tư cách một lĩnh vực khoa học chuyên ngành và trong tương quan liên ngành khoa học xã hội và nhân văn nói chung.
Trong đó tập trung nhận thức, đánh giá và định giá các hiện tượng văn học, các giai đoạn văn học một cách khách quan, thỏa đáng đặt trong bối cảnh dân tộc, khu vực và quốc tế. Công trình là bức tranh đa dạng và phong phú với những đường nét riêng chung, mang tính tổng kết mười thế kỷ văn học với giá trị khoa học và thực tiễn lớn, hỗ trợ cho việc nghiên cứu lịch sử văn học dân tộc ở các viện nghiên cứu và cho việc giảng dạy văn học sử Việt Nam ở các trường đại học khoa học xã hội và nhân văn, các trường đại học sư phạm và trung học, đồng thời đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của đông đảo bạn đọc.
Bộ Lịch sử văn học Việt Nam lần này được sắp xếp theo các thời kỳ lịch sử của văn học, từ văn học dân gian đến văn học thành văn ở các giai đoạn thuộc thời kỳ trung đại, cận đại, hiện đại với những đỉnh cao của các phong cách sáng tạo. Sách có cấu trúc như sau:
Tập I: Lịch sử văn học Việt Nam: Văn học dân gian
Tập II: Lịch sử văn học Việt Nam (từ thế kỷ X - hết thế kỷ XIV)
Tập III: Lịch sử văn học Việt Nam (thế kỷ XV)
Tập IV: Lịch sử văn học Việt Nam (từ thế kỷ XVI - thế kỷ XVII)
Tập V: Lịch sử văn học Việt Nam (từ thế kỷ XVIII - nửa đầu thế
kỷ XIX)
Tập VI: Lịch sử văn học Việt Nam (nửa sau thế kỷ XIX)
Tập VII: Lịch sử văn học Việt Nam (1900-1930)
Tập VIII: Lịch sử văn học Việt Nam (1930-1945)
Tập IX: Lịch sử văn học Việt Nam (1945-1975)
Tập X: Lịch sử văn học Việt Nam (1976-2000)
Mỗi một tập trong bộ Lịch sử văn học Việt Nam có một hoặc đồng tác giả chủ biên, được biên soạn theo phương châm cập nhật, chất lượng và cố gắng bám sát tiến trình các giai đoạn phát triển của Lịch sử văn học Việt Nam. Mỗi tập do một tập thể biên soạn là các nhà nghiên cứu có uy tín trong giới văn học trong nước cũng như trên trường quốc tế.

Năm 1993, tại Mat-xcơ-va, tôi nhìn thấy một cô gái trẻ có dáng vẻ thuần Việt. Nhưng rồi tôi thất vọng khi thấy cô cầm trong tay quyển hộ chiếu Hoa Kỳ và nói tiếng Anh rất chuẩn. Tôi hỏi bằng tiếng Nga là cô có nói được tiếng Nga không. Cô trả lời bằng tiếng Việt là cô chỉ nói được tiếng Anh và tiếng Việt. Đấy là điều khá thú vị đối với tôi. Nhưng thú vị hơn cả là cô cho biết cô từ Mỹ sang Nga để học đại học. Cử chỉ, dáng điệu, giọng nói và mục đích của cô sang Nga ám ảnh tôi mãi. Năm 2002 tôi đặt bút viết tiểu thuyết “Đường Về”, trong đó có một tuyến nhân vật là Việt kiều sống ở Mỹ. Viết được mấy trang, tôi mới hiểu là mình chưa biết gì về cộng đồng người Việt sống ở Mỹ. Tôi xếp giấy bút lại. Tháng 9 năm 2004, tôi sang Mỹ. 11 tháng sống và học tập bên đó, tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều loại người và hiểu ra rất nhiều vấn đề. Tôi mở máy tính ra (trước khi sang Mỹ tôi mới mua máy tính xách tay và học cách sử dụng), tiếp tục viết “Đường Về”. “Đường Về” - Một cái tên sách hiền lành, giản dị nhưng nội dung sách lại chứa đựng bao biến cố dữ dội đối với nhiều số phận người Việt, cũng như đối với đất nước. Viết về người Việt ở Mỹ không thể không nói tới cuộc chiến tranh khốc liệt vừa qua. Nói tới chiến tranh, không thể không đề cập tới những người lính từ miền Bắc vào Nam để chiến đấu. Thế là sự kiện gọi sự kiện, số phận buộc với số phận, hình thành nên không gian, thời gian đủ để tái hiện hoàn cảnh của đất nước Việt Nam, con người Việt Nam trong gần một thế kỷ qua. Huỳnh Phước Ân Thi được sinh ra vào đêm 30/4/1975 trên biển trong một con tàu cũ kỹ. Má cô bị chết sau khi cô ra đời được hơn chục tiếng đồng hồ. Ba cô bế cô trên tay, đăm đắm nhìn xác vợ từ từ chìm vào lòng biển... Thế rồi cô lớn lên khỏe mạnh, xinh đẹp, thông minh trên đất Mỹ. Khi biết quê cha, đất tổ của mình là Việt Nam, cô quyết tâm tìm cách trở về cho bằng được. Hành trình tìm đường từ Mỹ về Việt Nam của cô rất thú vị, vì nó vòng qua Mat-xcơ-va. Mat-xcơ-va cách xa Việt Nam hàng chục ngàn cây số, nhưng với nhiều người Việt Nam, thành phố này rất thân quen. Hơn thế nữa, nó còn in dấu ấn không thể phai mờ trong tâm trí họ. Trong giới trí thức người Việt, khi nhắc tới trường Đại học Tổng hợp Mat-xcơ-va mang tên Lomonosov là nhiều người bị lay động. Đây chính là nơi tạo nên tên tuổi của nhiều nhà khoa học Việt Nam hiện nay. Điều đáng nói là trường đại học này có cảnh quan hoành tráng và thơ mộng vào bậc nhất thế giới. Đây là nơi Huỳnh Phước Ân Thi tiếp xúc với những người đồng hương Việt Nam thuộc “chiến tuyến” khác. Và cô đã chinh phục được họ; hay chính cô bị họ chinh phục? Điều này không quan trọng. Cái quan trọng là cô đã được về Bến Tre, được gặp ông bà nội, được đi đó, đi đây, được sống ở Thủ đô Hà Nội... Và điều có ý nghĩa hơn cả là cô đã “bắc cầu” để ba cô - một viên tướng bại trận, người không hi vọng có cơ hội trở về Việt Nam nữa - đã trở về. Nhưng “Đường Về” không chỉ có vậy, nó không tròn trịa, viên mãn như truyện cổ tích. Trong “Đường Về” có nhiều tính cách, nhiều số phận gần với đời thực. Đất nước ta từ sau 1975 đến nay trải qua nhiều cung bậc. Trong cái ngổn ngang, quăng quật, khúc khuỷu của cuộc đời có nhiều sự kiện bi hài trong từng số phận. Tác giả không có tham vọng kết luận điều gì; chỉ mở ra, vẽ nên những điều có thực đã được “văn học hóa”, nghĩa là chúng có thể tập trung hơn, đậm đặc hơn, khốc liệt hơn, phong phú hơn, lãng mạn hơn, tươi đẹp hơn... những gì mà một người có thể chứng kiến. Nhưng như thế cũng chỉ mới nói được một phần của cuộc sống, bởi cuộc sống luôn luôn sâu thẳm và bí ẩn hơn những điều con người biết được. Hi vọng những ai đọc “Đường Về” sẽ tìm thấy ở đây những điều xốn xang trong tâm tưởng. Cái xốn xang này làm chúng ta đăm chiêu hơn trong cái nhìn để tìm niềm tin trong cuộc sống. Cái xốn xang này không có trên sân khấu, không có trong điện ảnh, chỉ có trong những con chữ.

Lịch sử hào hùng hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam đã sản sinh ra biết bao những áng văn thơ trác tuyệt. Có những bản anh hùng ca ngất ngây men chiến thắng, có những khúc bi - tráng ca thấu động tâm can… Những áng văn đó, tự bản thân tồn tại, đã trở thành một phần lịch sử, một phần văn hóa Việt Nam. Trong số đó, có những tác phẩm không chỉ mang giá trị văn học mà còn mang cả tầm vóc của lịch sử. Việt Nam – 9 bản Hùng văn là công trình được tuyển chọn từ kho tàng văn hóa – lịch sử nước nhà giới thiệu về 9 tác phẩm văn học mang tầm vóc lịch sử. Chín áng văn này được gọi là “hùng văn” với ý nghĩa hào tráng của bản thân tác phẩm, trong bối cảnh lịch sử - văn hóa tạo tác nên chúng và chính những tác động, dấu ấn mà các áng văn đó để lại trong lịch sử và văn hóa Việt Nam, đó là : - Nam quốc sơn hà viết khoảng thế kỷ X - XI - Phạt Tống lộ bố văn (tức Bài văn tuyên bố về việc đánh Tống) của Lý Thường Kiệt, viết năm 1075 - 1076 - Dụ chư tỳ tướng hịch văn (tức Hịch tướng sĩ) của Trần Quốc Tuấn, viết năm 1285 - Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi, viết năm 1427 - Thư chiêu dụ các tướng sĩ Mạc của Lê Bá Ly, viết năm 1551 - Xuất sư hịch (tức Hịch ra quân) của Nguyễn Hữu Chỉnh, viết năm 1786 - Tế Cần Giuộc sĩ dân trận vong văn (tức Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc) của Nguyễn Đình Chiểu, viết năm 1861 - Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh, viết năm 1945 - Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chí Minh, viết năm 1946. Như một tuyển tập, 9 áng văn này bao gồm nhiều thể loại văn học và phương tiện ngôn ngữ trao chuyển giá trị lịch sử - văn hóa Việt Nam trải dài từ buổi đầu độc lập tự chủ (thế kỷ X - XI) đến thế kỷ XX. Do sự phức tạp, đa chiều của lịch sử - văn hóa Việt Nam, các tác giả chủ trương phục dựng lịch sử văn bản từng tác phẩm ở những mức độ khác nhau, mỗi tác phẩm được trình bày thành một chỉnh thể, gồm ba bộ phận: Bối cảnh lịch sử; tác giả và tác phẩm; Văn bản tác phẩm.

Viết về Nam Cao, soạn một cuốn sách về Nam Cao, ở thời điểm kỷ niệm 100 năm năm sinh (1915-2015), tác giả nghĩ đến cái hậu của một đời người và một đời văn đã được lưu lại nơi phần mộ cùng ngôi Nhà tưởng niệm Nam Cao trên đất quê Đại Hoàng đã được khánh thành cách đây hơn 10 năm và khu Vườn hiện thực Nam Cao đã từng khơi gợi rất nhiều hứng thú sáng tạo cho giới họa sĩ vào đầu năm 2006 ở Hà Nội. Thuộc trong số những người yêu mến và ngưỡng mộ Nam Cao, tác giả rất cảm động vì sự tôn vinh xứng đáng đó; và đồng thời cũng là một sự bù đắp - bởi sự hy sinh quá sớm của Nam Cao ở tuổi 36, với tư cách một nhà văn - liệt sĩ, trong chuyến về công tác ở vùng địch hậu Liên khu Ba, vào ngày 30/11/1951; và còn phải chờ tiếp hơn 46 năm sau đó, cho đến ngày 18/1/1998 thì di hài của ông mới đưa được về quê nhà cho một cuộc yên nghỉ vĩnh viễn. Đề tài về Nam Cao là đề tài tác giả theo đuổi từ hơn nửa thế kỷ qua nếu tính từ những bài viết đầu tiên về Nam Cao. Nhưng phải đến năm 1997, tác giả mới công bố cuốn sách mang tên Nam Cao - phác thảo sự nghiệp và chân dung. Gọi là “phác thảo” bởi tác giả vẫn chỉ muốn xem đây như là sự chuẩn bị trên con đường thâm nhập vào sự nghiệp sáng tạo của một nhà văn lớn thế kỷ XX mà tác giả là một bạn đọc rất mực yêu mến và chuyên cần. Nhân chuẩn bị kỷ niệm 100 năm năm sinh Nam Cao, tác giả tiếp tục bổ sung và hoàn thiện cuốn “phác thảo” cũ, nhằm mở rộng và đi sâu hơn vào di sản quý giá của Nam Cao, mà tác gả tin còn chưa hoặc sẽ không bao giờ khép lại trong tầm đón nhận của nhiều thế hệ bạn đọc.

Cách đây non một thế kỷ, giữa lúc nền giáo dục Hán học hoàn toàn sụp đổ trên cả nước ta, chữ quốc ngữ còn “nhất sơ thành lập”, nền “quốc văn mới” viết bằng tiếng mẹ đẻ vừa ra đời thì cây bút xuất thân từ cựu học Ngô Tất Tố đã xuất hiện trên báo chí, văn đàn nước nhà. Tiếp theo hai cuốn sách lớn: Tổng thư mục Ngô Tất Tố (xuất bản năm 2011) và Tổng tập tản văn Ngô Tất Tố (xuất bản năm 2012), Nhóm Nghiên cứu và Biên soạn về Ngô Tất Tố hiện đang lưu giữ, quản lý toàn bộ sự nghiệp văn chương của tác giả, cộng tác với Nhà xuất Thông tin Truyền thông xuất bản cuốn sách Chân dung Ngô Tất Tố (bản rút gọn). Cuốn sách ra mắt bạn đọc trên cả nước với mong muốn tiếp tục giới thiệu cuộc đời và sự nghiệp của Ngô Tất Tố, một bản lĩnh lớn, một tài năng và nhân cách lớn - người đã có công mở đường, tích cực triển khai và góp phần xuất sắc vào quá trình hoàn thành công cuộc hiện đại hóa lần thứ nhất đầy gian truân, song vô cùng vinh quang của nền văn học, báo chí và văn hóa nước nhà đã diễn ra trong nửa đầu thế kỷ XX.

Ba phần tư thế kỷ vừa qua, nhiều tác phẩm báo chí và văn học của tác giả Ngô Tất Tố đã trở nên quen biết, gần gũi với công chúng nước ta, đã thu hút sự quan tâm khảo cứu, bình luận của nhiều thế hệ bạn đọc và giới nghiên cứu phê bình. Đến cuối thế kỷ trước, việc giới thiệu sự nghiệp sáng tác của Ngô Tất Tố hầu như được khép lại. Nhưng quả là bất ngờ: trong những năm gần đây mới tìm thêm được hơn 1350 di tác của tác giả đã “bị quên lãng” từ mấy chục năm nay. Tổng thư mục Ngô Tất Tố là kết quả tổng hợp đầy đủ danh mục tác phẩm đã đăng báo, đã in thành sách của tác giả bao gồm cả những tư liệu mới phát hiện được cùng hơn 300 danh mục các lời bình, các công trình nghiên cứu về tác giả. Tổng thư mục Ngô Tất Tố giới thiệu khái quát các danh mục về tài năng báo chí của một nhà báo lớn trong làng báo nước ta, về sức sáng tạo văn học của nhà văn hàng đầu sáng lập dòng văn học mới - văn học hiện thực của nước nhà, về bút lực đáng nể trọng viết lịch sử, khảo dịch, phê bình của tác giả, đồng thời nêu lên danh mục các chủ đề về muôn mặt cuộc sống của dân tộc ta khi đất nước chuyển bước sang thế kỷ 20 và cùng các tiêu đề về những “thông điệp” của tác giả gửi tới bạn đọc.

Cho đến nay, giới nghiên cứu văn học vẫn còn đứng trước những lời thách đố nghiệt ngã về quyền được tồn tại của công việc mình làm với tư cách là một chuyên ngành khoa học thực thụ về văn học. Và ai cũng biết, các khoa học về nghệ thuật nói chung, hẳn còn gặp thiên nan vạn nan. Yêu cầu khách quan của bất cứ một bộ môn khoa học nào vẫn là việc phát hiện ra những quy luật khách quan của sự tồn tại và vận động của đối tượng được nghiên cứu. Đối diện với yêu cầu đó, các ngành khoa học khác nhau đạt được những thành tựu hoàn toàn không giống nhau. Thật vô nghĩa việc quy lỗi cho ai đó về sự bất cập của toàn bộ những kết quả đã đạt được của một chuyên ngành khoa học. Dù sao, thì khát vọng đạt tới trình độ khoa học của công việc nghiên cứu văn học vẫn được biện minh bởi chính tiền đề xuất phát: với tư cách là một sản phẩm lịch sử của nhận thức, tư duy và cảm thụ của con người, văn học có đủ điều kiện trở thành đối tượng của một bộ môn khoa học lịch sử. Từ cuối thế kỷ XVII, với những kiến giải và dự báo của Gớt, những yếu tố đầu tiên của một định hướng nghiên cứu về một nền văn học toàn thế giới đã ra đời. Từ đó đến nay, rất nhiều nhà bác học lớn đã dành tâm huyết và trí lực cho một khoa học về văn học. Trong vài thập kỷ gần đây, những cố gắng tìm kiếm các phương pháp tiếp cận đối tượng như cách khách quan hơn và khoa học hơn đã làm xuất hiện và phát triển một số định hướng mới trong khoa nghiên cứu văn học: loại hình học, thi pháp học và văn học so sánh. Trong từng định hướng như vậy, đã khẳng định được nhiều thành tựu, nhiều công trình có giá trị cổ điển.

Bộ sách chia làm 2 tập: Tập 1: Diện mạo văn học cận hiện đại Lào (GS,TS Nguyễn Đức Ninh - Viện nghiên cứu Đông Nam Á-Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam viết). Tập 2: Nhận diện văn xuôi Lào hiện đại - quá trình hình thành và đặc điểm phát triển của thể loại (GVC Trần Thúc Việt - Khoa Văn học - Trường Đại học KHXH&NV - Đại học Quốc gia Hà Nội viết). Ngoài ra, trong mỗi tập sách cũng được các tác giả tuyển chọn, giới thiệu một số tác phẩm thơ ca, truyện ký, tiểu thuyết tiêu biểu của nền văn học cận hiện đại Lào. Hy vọng, đây sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích đối với bạn đọc trong và ngoài nước cũng như các bậc đào tạo nghiên cứu của Việt Nam về một thời đại văn học mới ở Lào. Trân trọng giới thiệu Bộ sách cùng bạn đọc!

Bộ sách chia làm 2 tập: Tập 1: Diện mạo văn học cận hiện đại Lào (GS,TS Nguyễn Đức Ninh - Viện nghiên cứu Đông Nam Á-Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam viết). Tập 2: Nhận diện văn xuôi Lào hiện đại - quá trình hình thành và đặc điểm phát triển của thể loại (GVC Trần Thúc Việt - Khoa Văn học - Trường Đại học KHXH&NV - Đại học Quốc gia Hà Nội viết). Ngoài ra, trong mỗi tập sách cũng được các tác giả tuyển chọn, giới thiệu một số tác phẩm thơ ca, truyện ký, tiểu thuyết tiêu biểu của nền văn học cận hiện đại Lào. Hy vọng, đây sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích đối với bạn đọc trong và ngoài nước cũng như các bậc đào tạo nghiên cứu của Việt Nam về một thời đại văn học mới ở Lào. Trân trọng giới thiệu Bộ sách cùng bạn đọc!