Năm tháng trôi qua, chiến thắng Điện Biên Phủ đã đi vào lịch sử như một huyền thoại trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Trong sự nghiệp vĩ đại đó hiện lên hình ảnh Hồ Chủ tịch, hùng vĩ mà giản dị, thiêng liêng mà gần gũi, rực rỡ mà thuần khiết như ánh ban mai. Dưới sự lãnh đạo của Người, dân tộc Việt Nam đã làm nên những kỳ tích có một không hai. Hướng tới kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 - 2019), Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã phối hợp cùng các chuyên gia rà soát, tuyển chọn và tái bản cuốn Hồi ức “Đường tới Điện Biên Phủ” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp do nhà văn Hữu Mai thể hiện. Hồi ức được nhà văn Hữu Mai thể hiện giàu tính văn học, dưới sự vận động bề mặt sôi sục của sự kiện và là sự vận động sâu xa, trầm lắng của con người. Sự đan xen liên tục những con người lịch sử cả phía ta và phía đối phương, những gương mặt người chỉ huy và người lính, những tâm trạng lo âu, những suy tư và mưu lược của cấp lãnh đạo và những sáng tạo của quần chúng, những cuộc đấu trí giữa ta và địch đặt trong bối cảnh lịch sử trong nước và thế giới, những kỷ niệm xưa làm cho Hồi ức không chỉ là sự tái hiện sinh động một thời để nhớ mà còn là một bài thơ lớn về một tư tưởng lớn: tư tưởng Hồ Chí Minh và là một ký họa về một hình tượng thân yêu: Người lính bộ đội Cụ Hồ hiền như đất mà dũng khí thì nuốt Ngưu Đẩu. Chúng ta tự hào về lịch sử của dân tộc, tự hào vì chính trong khói lửa và nước mắt đã sản sinh ra một thế hệ mới: Thế hệ Hồ Chí Minh. Thế hệ đó đã đảm đương nhiệm vụ làm người chiến sĩ xung kích chiến đấu cho một kỷ nguyên mới của đất nước, của loài người: kỷ nguyên của độc lập, tự do của chủ nghĩa xã hội. Thế hệ hôm nay và mai sau sẽ tìm thấy trong Hồi ức một niềm tự hào và trách nhiệm lớn lao để tiếp bước cha ông.

Điện Biên Phủ - nơi cách đây hơn 60 năm đã rền vang tiếng súng của quân và dân Việt Nam trút xuống đầu quân xâm lược Pháp, làm nên chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Trong 55 ngày đêm máu lửa ấy, đã diễn ra hàng trăm trận chiến đấu lớn nhỏ. Nhiều trận đã đi vào lịch sử, đã, đang và sẽ sống mãi trong lòng nhân dân Tây Bắc, nhân dân Việt Nam, nhân dân bị áp bức và bầu bạn khắp năm châu. Xuất bản tập sách nhỏ này, tác giả muốn gửi vào đó sự kính trọng, biết ơn cùng ý tưởng muốn làm rõ thêm những chiến công đã đi vào sử sách như những huyền thoại. Hơn nửa thế kỷ đã qua đi, sách báo trong nước và ngoài nước đã viết rất nhiều, tư liệu về Điện Biên Phủ là vô cùng phong phú, đồ sộ. Cuốn sách này chỉ là một phần nhỏ bé trong kho tàng lớn lao ấy. Người viết rất mong được bạn đọc đón nhận, sẻ chia!

Từ sau buổi chiều ngày 7-5-1954, cả thế giới đã biết đến và ngày càng biểu thị tình cảm thân thiết hơn, niềm kính trọng sâu sắc hơn với một địa danh “vời vợi nghìn trùng” - địa danh một huyện miền núi Tây Bắc nước Việt Nam chúng ta: Điện Biên Phủ. Những sự kiện lịch sử, theo năm tháng cứ lùi xa, không ít sự kiện dần bị lãng quên, nhưng Điện Biên Phủ lại ngày càng hiện rõ hơn tầm vóc lớn lao và vẻ đẹp rạng rỡ của mình. Đã từ lâu, nhân dân nhiều nước ở khắp các châu lục, khi muốn thể hiện niềm tin yêu, lòng nhiệt tình ủng hộ sự nghiệp chiến đấu chống bọn xâm lược, giành độc lập, thống nhất đất nước của chúng ta, hoặc khi muốn tự động viên, cổ vũ bản thân mình trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội, đã hô vang: “Việt Nam - Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ”. Rõ ràng, trong suốt nửa thế kỷ qua, đối với nhân dân ta cũng như nhân loại tiến bộ trên khắp hành tinh, Điện Biên Phủ là một biểu tượng cao cả của chân lý, niềm tin, sức mạnh; của lòng yêu nước, ý chí độc lập, tự chủ trong cuộc đấu tranh đầy thử thách giữa một thế giới còn lắm áp bức, phi lí, bất công. Có được vinh hạnh ấy, bởi lẽ, Điện Biên Phủ là nơi đã diễn ra trận chiến đấu hết sức ác liệt, trận quyết chiến chiến lược lớn nhất giữa quân dân ta và bọn thực dân xâm lược Pháp - kết cục là nhân dân ta đã chiến thắng vô cùng oanh liệt, bọn thực dân xâm lược Pháp thất bại hoàn toàn. Thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đỉnh cao chiến cục Đông Xuân 1953 - 1954, là thắng lợi quân sự quan trọng nhất của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ; là chiến công lớn nhất trong lịch sử đấu tranh của các dân tộc vốn là thuộc địa đã đánh thắng quân đội nhà nghề hiện đại của một cường quốc phương Tây, mở đầu thời kỳ sụp đổ của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới. Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa trong thế kỷ XX, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”(1). Chiến thắng Điện Biên Phủ đã dẫn đến thắng lợi của chúng ta ở Hội nghị Giơnevơ năm 1954, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống Pháp. Vậy là, “lần đầu tiên trong lịch sử, một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân hùng mạnh”(2). Có được chiến thắng mang ý nghĩa lịch sử dân tộc, thời đại đó là do nhân dân ta được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo, đã tổ chức lãnh đạo, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kế thừa truyền thống văn hiến, truyền thống yêu nước ngàn năm của dân tộc, phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, quyết đánh và biết đánh thắng bọn thực dân xâm lược, tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân các nước anh em và nhân dân tiến bộ trên thế giới. Hy vọng, qua các dòng hồi ký, các bài nghiên cứu, tổng kết trong cuốn sách này, bạn đọc có thể hiểu rõ hơn tầm vóc vĩ đại và ảnh hưởng to lớn của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đối với dân tộc ta và nhân loại tiến bộ trên toàn thế giới. Từ đó, chúng ta thêm tin yêu, tự hào về Tổ quốc ta, Đảng ta, nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta; đồng thời tìm hiểu và vận dụng tốt những kinh nghiệm thực tiễn quý báu từ chiến thắng vĩ đại này vào sự nghiệp đổi mới đất nước, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thân yêu trong giai đoạn cách mạng mới hiện nay.

Có những sự kiện lịch sử khi thời gian càng lùi xa, người ta càng nhận thấy tầm vóc, ý nghĩa lớn lao của nó. Cách mạng tháng Tám năm 1945 của dân tộc Việt Nam là một trong những sự kiện vĩ đại đó. Trong lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử nhân loại chỉ có những cuộc cách mạng vô sản mới có thể đáp ứng đồng thời nhiều đòi hỏi của lịch sử mang tính thời đại. Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam đã thực hiện đồng thời ba chức năng lịch sử là: Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người. Nếu như các cuộc khởi nghĩa của cha ông trong lịch sử là với kẻ thù xâm lược, thống trị có cùng một trình độ phát triển, cùng một hình thái kinh tế - xã hội với Việt Nam, thì khi tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 dân tộc ta phải đương đầu với chủ nghĩa phát-xít và lực lượng đồng minh, mà thực chất là liên minh giữa các cường quốc đang chi phối đời sống chính trị quốc tế lúc đó. Sau hơn 15 năm chuẩn bị và tập dượt đấu tranh, dưới ngọn cờ độc lập, tự do của Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 của nhân dân ta đã đồng thời đáp ứng nhiều đòi hỏi của lịch sử mang tính thời đại, đã giành được thành quả to lớn là “đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập”, “đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa”. Nói về tầm vóc và ý nghĩa lớn lao của Cách mạng tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Chẳng những giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”. Cuốn sách Cách mạng Tháng Tám năm 1945 (Sự kiện, hình ảnh và ký ức) tập hợp những tư liệu quý, những hình ảnh sống động và chân thực để minh họa cho những nội dung sự kiện lịch sử trước và khi diễn ra cuộc vận động cách mạng tháng Tám năm 1945 và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình Hà Nội. Hy vọng cuốn sách sẽ góp phần khắc họa lại những ký ức không thể nào quên về một trong những trang sử vẻ vang nhất, chói lọi nhất, hào hùng nhất của quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Để từ đó, mỗi người dân Việt Nam lại thêm nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, khẳng định ý chí quyết tâm trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh dân chủ, công bằng, văn minh”.

Cuốn sách này ra đời là sự tiếp nối của Công trình sách Ký ức người lính. Với mong muốn tri ân những người đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, công trình sách Ký ức người lính đã trải qua 10 năm thực hiện, ra mắt bạn đọc 15 tập sách, được đông đảo độc giả đánh giá cao, không chỉ là những cựu chiến binh, những người đang khoác màu áo lính mà còn có cả không ít những bạn trẻ cũng tìm đọc và bày tỏ sự xúc động chân thành. Đó chính là nguồn cổ vũ quý giá giúp chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình không ngừng nghỉ này.

Ở Ký ức người lính tập 16, Ban Biên soạn vẫn thực hiện trên cơ sở tôn trọng tuyệt đối những tư liệu chân thực từ ký ức của những người lính, những câu chuyện thấm đẫm tính nhân văn cao cả, luôn là những bài học lịch sử có giá trị sâu sắc, là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học tập và noi theo. Ban Biên soạn xin chân thành cảm ơn các tác giả đã cung cấp bài và ảnh rất quý giá; cảm ơn các đơn vị trong toàn quân, các doanh nghiệp đã ủng hộ về tinh thần, tài chính để đồng hành cùng chúng tôi trong quá trình thực hiện công trình này. Trong  quá trình thực hiện, Ban Biên soạn có chỉnh sửa một số chi tiết nhỏ cho phù hợp với nội dung, rất mong được sự cảm thông, chia sẻ của đồng đội.

Với mong muốn đăng tải những ký ức của một thời oanh liệt mà những người con đất Việt đã trải qua trong những năm tháng chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đầy gian khổ, mất mát, hy sinh nhưng cũng rất đỗi hào hùng; Ban Tổ chức, Ban Biên soạn đã lựa chọn từ rất nhiều bài viết của những cán bộ trực tiếp chỉ huy các mặt trận chiến đấu, lãnh đạo địa phương, chiến sĩ quân đội, dân quân tự vệ, thanh niên xung phong, đội ngũ văn nghệ sĩ… để giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách Ký ức người lính tập 15. Những câu chuyện trong tập sách chỉ là những giọt nước trong dòng chảy lịch sử của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Ban Tổ chức, Ban Biên soạn Công trình sách Ký ức người lính xin trân trọng cảm ơn các cộng tác viên, các đơn vị đã cung cấp bài và ảnh rất quý giá; cảm ơn các địa phương, các đơn vị quân đội, các doanh nghiệp đã ủng hộ về tinh thần và tài chính để giúp chúng tôi hoàn thành tập sách này. Trong quá trình thực hiện, Ban Biên soạn có chỉnh sửa một số nội dung cho phù hợp, mong nhận được sự cảm thông và chia sẻ của các tác giả, mong nhận được nhiều góp ý của bạn đọc gần xa để những tập sách sau được hoàn thiện hơn!

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, tiền thân là Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học, hay gọi tắt là Ban Nghiên cứu Sử, Địa, Văn, được thành lập ngày 2 tháng 12 năm 1953 theo Quyết định số 34-QN/TW của Trung ương Đảng tại khu căn cứ cách mạng Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Ra đời trong điều kiện gian khổ của chiến khu Việt Bắc, trưởng thành trong những năm tháng hào hùng của hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trải qua những khó khăn, vất vả của thời kỳ bao cấp và vươn lên mạnh mẽ cùng với quá trình Đổi mới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam luôn kiên trì, bền bỉ, nỗ lực hết sức mình đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và cho sự phát triển của nền khoa học xã hội nước nhà. Nhiều thế hệ chuyên gia, nhà nghiên cứu của Viện đã ngày đêm miệt mài làm việc, cống hiến tâm huyết, sức lực và trí tuệ của mình cho khoa học; nhiều cán bộ đã lên đường nhập ngũ, góp phần xương máu của mình cho độc lập, tự do của dân tộc. Nhiều công trình khoa học xuất sắc, nhiều báo cáo tư vấn có giá trị đã góp phần làm nên tên tuổi Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong vai trò là cơ quan nghiên cứu cơ bản hàng đầu của đất nước về khoa học xã hội và nhân văn, đơn vị tham mưu chiến lược và tư vấn chính sách nòng cốt của Đảng và Nhà nước, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học xã hội, trung tâm nghiên cứu có uy tín quốc tế.

Cuốn sách này là công trình tập thể được biên soạn và xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để dành tặng cho tất cả những người đã góp phần xây dựng đơn vị trong suốt bảy thập niên qua, để chúng ta cùng tự hào ôn lại những chặng đường lịch sử đã qua, trân trọng tri ân các thế hệ cán bộ đi trước, đồng thời cùng hướng tầm nhìn về tương lai, chung sức, đồng lòng đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện sứ mệnh khoa học cao cả của mình và khát vọng phát triển của dân tộc.

Về nội dung, Tập 2 của cuốn sách “Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: 70 năm xây dựng và phát triển gồm” trình bày khái quát quá trình hình thành, phát triển đến nay; những đóng góp và thành tựu chủ yếu; các hình thức khen thưởng đạt được; định hướng phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của các đơn vị trực thuộc được sắp xếp theo các khối.

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, tiền thân là Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học, hay gọi tắt là Ban Nghiên cứu Sử, Địa, Văn, được thành lập ngày 2 tháng 12 năm 1953 theo Quyết định số 34-QN/TW của Trung ương Đảng tại khu căn cứ cách mạng Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Ra đời trong điều kiện gian khổ của chiến khu Việt Bắc, trưởng thành trong những năm tháng hào hùng của hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trải qua những khó khăn, vất vả của thời kỳ bao cấp và vươn lên mạnh mẽ cùng với quá trình Đổi mới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam luôn kiên trì, bền bỉ, nỗ lực hết sức mình đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và cho sự phát triển của nền khoa học xã hội nước nhà. Nhiều thế hệ chuyên gia, nhà nghiên cứu của Viện đã ngày đêm miệt mài làm việc, cống hiến tâm huyết, sức lực và trí tuệ của mình cho khoa học; nhiều cán bộ đã lên đường nhập ngũ, góp phần xương máu của mình cho độc lập, tự do của dân tộc. Nhiều công trình khoa học xuất sắc, nhiều báo cáo tư vấn có giá trị đã góp phần làm nên tên tuổi Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong vai trò là cơ quan nghiên cứu cơ bản hàng đầu của đất nước về khoa học xã hội và nhân văn, đơn vị tham mưu chiến lược và tư vấn chính sách nòng cốt của Đảng và Nhà nước, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học xã hội, trung tâm nghiên cứu có uy tín quốc tế.

Cuốn sách này là công trình tập thể được biên soạn và xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để dành tặng cho tất cả những người đã góp phần xây dựng đơn vị trong suốt bảy thập niên qua, để chúng ta cùng tự hào ôn lại những chặng đường lịch sử đã qua, trân trọng tri ân các thế hệ cán bộ đi trước, đồng thời cùng hướng tầm nhìn về tương lai, chung sức, đồng lòng đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện sứ mệnh khoa học cao cả của mình và khát vọng phát triển của dân tộc.

Về nội dung, Tập 1 của cuốn sách “Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: 70 năm xây dựng và phát triển gồm” trình bày khái quát về quá trình 70 năm xây dựng và phát triển của Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức hiện nay; một số định hướng phát triển Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; và phần Phụ lục thể hiện các quyết định là cơ sở pháp lý thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và các tổ chức tiền thân (từ năm 1953 đến nay), một số hình ảnh, số liệu thống kê phản ánh các hoạt động chủ yếu trong 70 năm qua.

Xin trân trọng giới thiệu!

Để giúp các em học sinh ở các bậc học phổ thông và sinh viên các trường đại học, cao đẳng cũng như các bạn đọc xa gần muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam một cách dễ dàng, dễ nhớ, chúng tôi biên soạn bộ sách Truyện đọc Lịch sử Việt Nam. Các truyện đọc trong bộ sách được sưu tầm và biên soạn dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau như truyền thuyết, giai thoại, dã sử và chính sử. Bộ sách sẽ đem đến cho các em học sinh, sinh viên và bạn đọc nhiều điều thú vị và bổ ích. Nội dung các truyện đọc không chỉ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức về lịch sử Việt Nam, mà còn cung cấp những câu chuyện có tính nhân văn và tính giáo dục về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, các thành tựu kinh tế, văn hoá tiêu biểu của dân tộc theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thuỷ của lịch sử dân tộc cho đến ngày nay. Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 – 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi.

Ngày 7/5/1954, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân ta đã giành toàn thắng trong chiến dịch Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu”, ghi dấu son vĩ đại trong lịch sử của dân tộc và trở thành biểu tượng động viên các dân tộc thuộc địa bị áp bức vùng lên giành độc lập. Để đáp ứng nhu cầu của đông đảo bạn đọc tìm hiểu về lịch sử vẻ vang của quân đội và nhân dân ta; nhằm phát huy hơn nữa bản chất, truyền thống tốt đẹp của quân và dân ta trong công cuộc đổi mới và trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xuất bản cuốn sách “Về lại Điện Biên” của Nhà văn - Nhà báo Quân đội Đoàn Hoài Trung. Cuốn sách là tập hợp những bài ký mà tác giả khai thác được từ những nhân chứng sống đã trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa nhân dịp kỷ niệm 50 năm và 55 năm chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Nhiều bài viết của tác giả đã được đăng trên báo Quân đội nhân dân, báo Phòng không - Không quân, báo Điện Biên Phủ... Qua nội dung cuốn sách, chúng ta sẽ được biết những câu chuyện thú vị ở chiến trường Điện Biên Phủ như đám cưới trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ba cây bưởi trước hầm Đại tướng, con cả Tổng thống chính quyền Sài Gòn Trần Văn Hương từng là đại đội trưởng công binh tại Điện Biên Phủ, hay việc đào hầm cho Sở Chỉ huy chiến dịch độc đáo như thế nào và những trận chiến đấu oanh liệt, những gương chiến đấu anh dũng, mưu trí, sự hy sinh to lớn của quân và ta. Đặc biệt, chúng ta sẽ được đọc nhiều bài viết về bộ đội cao xạ, một lực lượng non trẻ đã góp phần quan trọng để chiến thắng không quân Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ... Ngoài ra trong cuốn sách này, chúng ta còn được thấy những hình ảnh về Điện Biên hôm nay, thành phố trẻ lịch sử đang ngày một phồn thịnh, những bài hát của các nhạc sĩ phổ từ thơ Đoàn Hoài Trung cũng mang âm hưởng vùng Tây Bắc xinh đẹp. Những bài hát này đã được các ca sĩ thể hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng, được công chúng hoan nghênh, đón nhận.

Để giúp các em học sinh ở các bậc học phổ thông và sinh viên các trường đại học, cũng như các bạn đọc xa gần muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam một cách dễ dàng, dễ nhớ, chúng tôi biên soạn bộ sách Truyện đọc Lịch sử Việt Nam. Các truyện đọc trong bộ sách được sưu tầm và biên soạn dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau như truyền thuyết, giai thoại, dã sử và chính sử. Bộ sách sẽ đem đến cho các em học sinh, sinh viên và bạn đọc nhiều điều thú vị và bổ ích. Nội dung các truyện đọc không chỉ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức về lịch sử Việt Nam, mà còn cung cấp những câu chuyện có tính nhân văn và tính giáo dục về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, các thành tựu kinh tế, văn hoá tiêu biểu của dân tộc theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thuỷ của lịch sử dân tộc cho đến ngày nay. Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 - 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi. Các tác giả cố gắng biên soạn theo nguyên tắc ngắn gọn, rõ ràng và dễ hiểu; chỗ nào có thuật ngữ khó hoặc có địa danh cổ, chúng tôi đều có chú thích và giải nghĩa ở cuối trang. Nhân tập 8 của bộ sách ra đời, chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với các soạn giả của các tài liệu được sưu tầm, chọn dẫn và các tác giả có tranh, ảnh được minh hoạ trong sách. Mặc dù đã rất cố gắng, song cuốn sách chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của bạn đọc xa gần để sách được tốt hơn trong những lần tái bản sau.

Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 - 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi.

Với ý đồ giành thắng lợi quân sự, gây sức ép buộc chúng ta phải đàm phán ký hiệp định hòa bình theo điều kiện của Mỹ, ngày 14-12-1972 Tổng thống Mỹ R. Nixon đã phát động cuộc tập kích bằng không quân chiến lược vào Hà Nội và Hải Phòng mang tên Linebacker II. Nhà Trắng đã huy động gần 200 máy bay B52 và gần 1.000 máy bay chiến thuật hòng đánh phá hủy diệt các mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, quân sự, khu dân cư ở Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương khác. Chỉ trong vòng 12 ngày đêm, chúng đã ném xuống Hà Nội và các địa phương miền Bắc, khối lượng bom đạn tương đương 5 quả bom nguyên tử mà Mỹ đã ném xuống Nhật Bản năm 1945. Nhưng quân và dân ta đã mưu trí, dũng cảm và kiên cường đánh bại cuộc tập kích này, làm nên chiến thắng oanh liệt "Điện Biên Phủ trên không". Qua 12 ngày đêm chiến đấu (từ ngày 18 đến 30 tháng 12 năm 1972) quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52. Chiến thắng này không chỉ đơn thuần mang tính chất quân sự, mà là chiến thắng mang tầm chiến lược toàn diện cả về quân sự lẫn chính trị đã góp phần buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam. Thắng lợi này là thắng lợi của sự lãnh đạo sáng suốt của Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Chính phủ, tài thao lược của Quân ủy Trung ương trong quá trình thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính yêu là "Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào". Thắng lợi của trận Điện Biên Phủ trên không là thắng lợi của tư tưởng chiến lược tiến công, tính tích cực chủ động, mưu trí sáng tạo của quân và dân ta. Lần đầu trong lịch sử 30 năm tiến hành chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc (1945 - 1975), quân và dân ta đã tiến hành một chiến dịch phòng không quy mô lớn chống lại một cuộc tập kích chiến lược bằng B52 và đây cũng là cuộc tập kích lớn chưa từng có trong lịch sử chiến tranh hiện đại. Bằng chiến dịch này, ta đã giáng một đòn quyết định vào ưu thế của không lực Hoa Kỳ, trong đó nòng cốt là lực lượng không quân chiến lược. 40 năm đã trôi qua, nhưng chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn tươi rói những bài học sâu sắc về chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc cho chúng ta hôm nay và bao thế hệ mai sau. Thứ nhất, để có chiến thắng này, chúng ta đã có sự chuẩn bị chu đáo từ nhiều năm trước. Cuối năm 1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà Nội. Phải dự kiến mọi tình huống càng sớm càng tốt để có thời gian mà suy nghĩ, chuẩn bị. Mỹ nhất định thua nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”. Quán triệt tinh thần đó, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch tác chiến phòng không chống địch tập kích bằng B52 vào Hà Nội. Bộ Tổng tham mưu đã chỉ đạo biên soạn tài liệu cách đánh B52 để huấn luyện cho các đơn vị phòng không, không quân. Đầu tháng 9-1972, ba tháng trước khi cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ vào Thủ đô Hà Nội và Hải Phòng diễn ra, kế hoạch đón đánh đánh B52 trên bầu trời Thủ đô đã được phê duyệt. Những nội dung quan trọng của kế hoạch này như: công tác chuẩn bị; điều chỉnh bố trí lực lượng; nghệ thuật tác chiến chiến dịch phòng không... về cơ bản đã được xác định. Chính vì vậy, khi cuộc tập kích chiến lược của không quân địch diễn ra, ta đã không bị bất ngờ về chiến lược, chiến dịch cũng như cả về chiến thuật. Thứ hai, cách đánh sáng tạo và hiệu quả trong chiến dịch này là kết quả được đúc rút từ nhiều năm chống chiến tranh phá hoại, đặc biệt là những kinh nghiệm được bộ đội ra-đa, tên lửa, pháo phòng không và không quân tích lũy, thậm chí được trả bằng xương máu qua những năm tháng trực tiếp chiến đấu và nghiên cứu cách đánh B52 trên chiến trường Khu 4. Để bảo đảm chắc thắng và giành thế chủ động ngay từ trận đầu, công tác nghiên cứu khoa học, bảo đảm vật chất, kỹ thuật cũng được các lực lượng vũ trang ta chuẩn bị công phu với nỗ lực rất lớn. Nhờ phán đoán đúng âm mưu của địch, hạ quyết tâm kịp thời và chính xác, triển khai công tác chuẩn bị, nghiên cứu rút kinh nghiệm một cách đồng bộ, quân và dân ta đã giành được thế chủ động ngay từ đầu và duy trì nó trong suốt quá trình chiến dịch diễn ra. Thứ ba, cũng trong chiến dịch này, ta đã xây dựng được một thế trận phòng không ba thứ quân vững chắc và duy trì được sự phối hợp hiệp đồng tác chiến chặt chẽ giữa các lực lượng. Bên cạnh các lực lượng phòng không chủ lực, tại Thủ đô Hà Nội ta đã tổ chức hàng chục trận địa tập trung pháo phòng không tầm thấp, pháo cao xạ tầm trung, nhiều trận địa được bố trí trên các tòa nhà cao tầng, gần các mục tiêu trọng điểm, đón lõng trên các đường bay của địch... Ngoài ra còn có hơn 1.000 tổ đội dân quân, tự vệ phối hợp đánh trả máy bay địch. Thứ tư, trong chiến dịch này, ta đã vận dụng đường lối chiến tranh nhân dân một cách hiệu quả. Công tác thông tin - thông báo, quan sát báo động phòng tránh, sơ tán được quân và dân ta thực hiện một cách chủ động và triệt để bao trùm các mặt: tổ chức vận động nhân dân sơ tán ra khỏi các trọng điểm đánh phá; chỉ đạo củng cố và xây dựng hầm hố trú ẩn; triển khai các phương án khắc phục hậu quả; đã tổ chức đưa gần 55 vạn người sơ tán khỏi nội thành. Những nhà máy, xí nghiệp không thể sơ tán, đã được ngụy trang, bảo vệ chu đáo. Tổ chức hoàn chỉnh hệ thống cấp cứu phòng không bốn tuyến. Nhờ chủ động làm tốt công tác sơ tán phòng tránh, ta đã hạn chế được tối đa thiệt hại về người và của, nhất là tại một trung tâm đầu não như Hà Nội. Để ôn lại chiến công lẫy lừng của quân và dân ta trong những ngày tháng 12 năm 1972 lịch sử đó và góp phần giáo dục lòng tự hào dân tộc, cũng như truyền thống yêu nước cho các thế hệ mai sau, nhắc nhở các thế hệ con cháu phát huy những chiến công oanh liệt của các thế hệ cha ông, nỗ lực học tập, nghiên cứu phấn đấu sẵn sàng đóng góp công sức của mình vào sự nghiệp đấu tranh bảo vệ và xây dựng đất nước ta “sánh vai cùng các cường quốc năm châu”, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phối hợp cùng tác giả - Đại tá Lê Văn Chung ấn hành cuốn sách “Vòng cung lửa trên bầu trời Hà Nội”. Cuốn sách là sự nỗ lực đáng trân trọng của tác giả trong việc sưu tầm, tập hợp các thông tin dữ liệu một cách tương đối đầy đủ, khách quan của “người trong cuộc” về chiến dịch phòng không bảo vệ Thủ đô Hà Nội tháng 12 năm 1972. Tác giả nguyên là trợ lý của Phó Tổng tham mưu trưởng Phùng Thế Tài trong những ngày khói lửa đó nên các thông tin được đưa ra rất khách quan, nhiều thông tin lần đầu được công bố từ cả hai phía (ta và Mỹ).

Thực tiễn cách mạng Việt Nam gần 90 năm qua đã chứng minh rằng, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Nhằm hệ thống tiến trình lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng, vai trò lãnh đạo của Đảng từ khi ra đời cho đến nay, do PGS, TS, NGƯT Ngô Đăng Tri biên soạn cuốn sách “Tiến trình lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2016)” . Có thể nói, cuốn sách đã khắc họa đậm nét bức tranh lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam trong 86 năm lãnh đạo dân tộc Việt Nam, đưa đất nước Việt Nam có được vị thế chính trị trên bản đồ thế giới ngày nay. Suốt trong tiến trình lịch sử dân tộc, vai trò lãnh đạo của Đảng từ khi ra đời cho đến nay luôn được khẳng định bên cạnh những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại của dân tộc Việt Nam; Để làm nên những chiến thắng lịch sử, những bài học kinh nghiệm luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam đúc kết, là di sản để lại cho thế hệ mai sau nhận thức được chặng đường lịch sử đầy gian khổ, hy sinh song hết sức vẻ vang và rất đỗi tự hào của dân tộc Việt Nam. Việc nghiên cứu, tìm hiểu tiến trình lịch sử của Đảng có ý nghĩa nhiều mặt, giúp chúng ta nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn vai trò lãnh đạo của Đảng trong lịch sử đấu tranh lâu dài, cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời rút ra những bài học thiết thực trong công tác xây dựng Đảng, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới. Cuốn sách được đánh giá là một trong những cuốn sách lịch sử về Đảng Cộng sản Việt Nam đầy đủ nhất, cập nhật nhất và toàn diện nhất.

Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 - 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay.

Các bài viết trong cuốn Kỷ yếu Hội thảo quốc tế: 50 năm quan hệ Việt Nam - Australia: Nhìn lại và hướng tới tập trung làm rõ các nhân tố tác động, thực trạng, thành tựu, hạn chế của quan hệ Việt Nam - Australia trong nửa thế kỷ kể từ khi chính thức thiết lập (1973) và triển vọng của quan hệ giữa hai nước trong thời gian tới.