Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập đến nay đã có hơn 90 năm hoạt động. Tiến trình lịch sử đó của Đảng là tiến trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng và đổi mới của nhân dân Việt Nam vì mục tiêu độc lập dân tộc thống nhất đất nước và chủ nghĩa xã hội. Tiến trình đó trải qua nhiều thời kỳ, nhiều chặng đường hết sức oanh liệt, vẻ vang và để lại nhiều kinh nghiệm quý báu. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng lịch sử của Đảng là “một pho lịch sử bằng vàng”.
Giới thiệu tiến trình lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam là giới thiệu tiến trình lãnh đạo cách mạng của Đảng, là kế thừa và không ngừng phát triển về nhận thức trên cơ sở quán triệt Chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, trong đó có những mốc, những giai đoạn chuyển biến quan trọng, những bước nhảy vọt về tư duy nhận thức cũng như chỉ đạo thực tiễn trên con đường đi lên của cách mạng Việt Nam.
Thiết thực phục vụ đông đảo bạn đọc trong việc nghiên cứu, học tập lịch sử vẻ vang của Đảng, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) trân trọng giới thiệu cuốn sách “Tiến trình lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (1930-2021)”, do PGS. TS, GVCC, NGƯT Ngô Đăng Tri, nguyên Phó Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học quốc gia Hà Nội biên soạn, trên cơ sở bổ sung, chỉnh sửa cuốn “80 năm Đảng Cộng sản Việt Nam - những chặng đường lịch sử (1930 - 2010)”, “82 năm Đảng Cộng sản Việt Nam - những chặng đường lịch sử (1930 - 2012)” và “Tiến trình lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2016)” đã xuất bản năm 2010, năm 2012 và năm 2016.
Toàn bộ nội dung cuốn sách, tác giả chia tiến trình lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam thành 7 thời kỳ. Trong đó thời kỳ ra đời (1920 - 1930), tác giả đã trình bày về sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 03/02/1930.
Thời kỳ đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945), nêu lên quá trình Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, dẫn tới thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lập nên chế độ dân chủ cho nhân dân bằng Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954), giới thiệu sự lãnh đạo của Đảng đối với cuộc kháng chiến kiến quốc toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính, cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng đầy khó khăn, tới chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, giải phóng miền Bắc, lập lại hòa bình ở Đông Dương.
Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, thống nhất đất nước (1954 - 1975), trình bày quá trình Đảng lãnh đạo tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng khác nhau ở hai miền Bắc, Nam đi tới thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 với đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, thu giang sơn về một mối.
Thời kỳ đầu cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội (1975 - 1986), nêu lên sự lãnh đạo của Đảng quyết tâm đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội với nhiều thăng trầm, đã đạt được những thành tựu đáng kể trong giai đoạn 1975 - 1985.
Thời kỳ đầu đổi mới (1986 - 1996), trình bày đường lối đổi mới đúng đắn, sáng tạo của Đảng và sự chỉ đạo đưa đường lối đổi mới vào cuộc sống, đưa đất nước vượt ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội với những thành tựu bước đầu quan trọng.
Thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế (1996 - 2021), trình bày sự lãnh đạo của Đảng trong việc chuyển đất nước sang thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế với những thành tựu hết sức to lớn về kinh tế xã hội, nâng cao vị thế quốc tế của cách mạng và dân tộc Việt Nam.
Công trình cũng dành một phần quan trọng để tổng kết tiến trình lãnh đạo cách mạng và đổi mới của Đảng, khẳng định những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và đúc kết những bài học kinh nghiệm về lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng của Đảng qua các thời kỳ lịch sử.
Phần phụ lục của cuốn sách tập trung giới thiệu chân dung, tiểu sử Chủ tịch Đảng, các Tổng Bí thư của Đảng và danh sách các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ ngày Đảng ra đời đến Đại hội lần thứ XIII (2021), giúp người đọc có thêm thông tin cần thiết về các lãnh tụ và đội ngũ cán bộ cấp cao đã giữ vai trò quan trọng làm nên thắng lợi của Đảng, của cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử.

Các bài viết trong cuốn Kỷ yếu Hội thảo quốc tế: 50 năm quan hệ Việt Nam - Australia: Nhìn lại và hướng tới tập trung làm rõ các nhân tố tác động, thực trạng, thành tựu, hạn chế của quan hệ Việt Nam - Australia trong nửa thế kỷ kể từ khi chính thức thiết lập (1973) và triển vọng của quan hệ giữa hai nước trong thời gian tới.

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, tiền thân là Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học, hay gọi tắt là Ban Nghiên cứu Sử, Địa, Văn, được thành lập ngày 2 tháng 12 năm 1953 theo Quyết định số 34-QN/TW của Trung ương Đảng tại khu căn cứ cách mạng Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Ra đời trong điều kiện gian khổ của chiến khu Việt Bắc, trưởng thành trong những năm tháng hào hùng của hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trải qua những khó khăn, vất vả của thời kỳ bao cấp và vươn lên mạnh mẽ cùng với quá trình Đổi mới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam luôn kiên trì, bền bỉ, nỗ lực hết sức mình đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và cho sự phát triển của nền khoa học xã hội nước nhà. Nhiều thế hệ chuyên gia, nhà nghiên cứu của Viện đã ngày đêm miệt mài làm việc, cống hiến tâm huyết, sức lực và trí tuệ của mình cho khoa học; nhiều cán bộ đã lên đường nhập ngũ, góp phần xương máu của mình cho độc lập, tự do của dân tộc. Nhiều công trình khoa học xuất sắc, nhiều báo cáo tư vấn có giá trị đã góp phần làm nên tên tuổi Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong vai trò là cơ quan nghiên cứu cơ bản hàng đầu của đất nước về khoa học xã hội và nhân văn, đơn vị tham mưu chiến lược và tư vấn chính sách nòng cốt của Đảng và Nhà nước, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học xã hội, trung tâm nghiên cứu có uy tín quốc tế.

Cuốn sách này là công trình tập thể được biên soạn và xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để dành tặng cho tất cả những người đã góp phần xây dựng đơn vị trong suốt bảy thập niên qua, để chúng ta cùng tự hào ôn lại những chặng đường lịch sử đã qua, trân trọng tri ân các thế hệ cán bộ đi trước, đồng thời cùng hướng tầm nhìn về tương lai, chung sức, đồng lòng đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện sứ mệnh khoa học cao cả của mình và khát vọng phát triển của dân tộc.

Về nội dung, Tập 2 của cuốn sách “Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: 70 năm xây dựng và phát triển gồm” trình bày khái quát quá trình hình thành, phát triển đến nay; những đóng góp và thành tựu chủ yếu; các hình thức khen thưởng đạt được; định hướng phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của các đơn vị trực thuộc được sắp xếp theo các khối.

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ là một sự kiện vĩ đại của nhân dân Việt Nam nói riêng mà còn là một bước ngoặt có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa trên thế giới, chấm dứt ách thống trị lâu dài của Thực dân Pháp ở Đông Dương. Sau 60 năm, kể từ trận chiến thắng lịch sử đó, đã có nhiều cuốn sách, nhiều bài báo đánh giá, phân tích về sự kiện lịch sử vĩ đại này. Cuốn sách được chia làm 04 phần: Phần 1: Những câu chuyện bên kia chiến tuyến; Phần 2: Những tấm gương anh dũng trên chiến trường Điện Biên Phủ; Phần 3: Báo chí Việt Nam đăng tin về Điện Biên Phủ; Phần 4: Báo chí Pháp viết về Điện Biên Phủ. Nội dung cuốn sách bao gồm các bài viết sâu sắc và hóm hỉnh về những giai thoại bên kia chiến tuyến, đặc biệt là những bài báo của ta và nước Pháp bình luận về chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta, giúp cho bạn đọc có cái nhìn toàn diện và đầy đủ về cuộc chiến Điện Biên Phủ. Và cuối cùng không thể thiếu được là những tấm gương điển hình của quân và dân ta, đại diện cho những con người làm nên lịch sử 07/5/1954 ngày ấy. Tất cả sẽ góp phần làm sinh động thêm kho tư liệu về một chiến thắng hào hùng của dân tộc, một chiến thắng được ví như Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa lừng lẫy.

Để giúp các em học sinh ở các bậc học phổ thông và sinh viên các trường đại học, cao đẳng cũng như các bạn đọc xa gần muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam một cách dễ dàng, dễ nhớ, chúng tôi biên soạn bộ sách Truyện đọc Lịch sử Việt Nam. Các truyện đọc trong bộ sách được sưu tầm và biên soạn dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau như truyền thuyết, giai thoại, dã sử và chính sử. Bộ sách sẽ đem đến cho các em học sinh, sinh viên và bạn đọc nhiều điều thú vị và bổ ích. Nội dung các truyện đọc không chỉ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức về lịch sử Việt Nam, mà còn cung cấp những câu chuyện có tính nhân văn và tính giáo dục về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, các thành tựu kinh tế, văn hoá tiêu biểu của dân tộc theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thuỷ của lịch sử dân tộc cho đến ngày nay. Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thuỷ đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428 – 1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 là các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi.

Thực tiễn cách mạng Việt Nam gần 90 năm qua đã chứng minh rằng, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Nhằm hệ thống tiến trình lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng, vai trò lãnh đạo của Đảng từ khi ra đời cho đến nay, do PGS, TS, NGƯT Ngô Đăng Tri biên soạn cuốn sách “Tiến trình lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2016)” . Có thể nói, cuốn sách đã khắc họa đậm nét bức tranh lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam trong 86 năm lãnh đạo dân tộc Việt Nam, đưa đất nước Việt Nam có được vị thế chính trị trên bản đồ thế giới ngày nay. Suốt trong tiến trình lịch sử dân tộc, vai trò lãnh đạo của Đảng từ khi ra đời cho đến nay luôn được khẳng định bên cạnh những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại của dân tộc Việt Nam; Để làm nên những chiến thắng lịch sử, những bài học kinh nghiệm luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam đúc kết, là di sản để lại cho thế hệ mai sau nhận thức được chặng đường lịch sử đầy gian khổ, hy sinh song hết sức vẻ vang và rất đỗi tự hào của dân tộc Việt Nam. Việc nghiên cứu, tìm hiểu tiến trình lịch sử của Đảng có ý nghĩa nhiều mặt, giúp chúng ta nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn vai trò lãnh đạo của Đảng trong lịch sử đấu tranh lâu dài, cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời rút ra những bài học thiết thực trong công tác xây dựng Đảng, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới. Cuốn sách được đánh giá là một trong những cuốn sách lịch sử về Đảng Cộng sản Việt Nam đầy đủ nhất, cập nhật nhất và toàn diện nhất.

Trong lĩnh vực lịch sử nói chung và lịch sử quân sự nói riêng, đã có nhiều công trình nghiên cứu dưới nhiều góc độ và thể loại khác nhau về chiến thắng của quân dân miền Bắc mà trực tiếp là quân và dân Hà Nội cùng lực lượng phòng không, không quân Quân đội nhân dân Việt Nam đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương miền Bắc vào những ngày cuối tháng 12 năm 1972, tuy nhiên cuốn sách "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" không trình bày theo hình thức và quy mô của một chuyên khảo về một chiến dịch phòng không, cũng không phải là một công trình lịch sử thuần túy. Với phương pháp lịch sử - tổng kết, cùng cách tiếp cận sự kiện trong khung cảnh chiến tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, các tác giả đã tập trung khai thác và phân tích những thông tin trong các tư liệu thời đó cùng các tư liệu hình thành sau này, kết hợp với những nghiên cứu của các học giả nước ngoài. Do đó, cuốn sách có nội dung khách quan, sinh động, hấp dẫn, làm nổi bật "hào khí Thăng Long" trong thời đại Hồ Chí Minh.

Để giúp các em học sinh ở các bậc học phổ thông và sinh viên các trường đại học, cũng như các bạn đọc xa gần muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam một cách dễ dàng, dễ nhớ, chúng tôi biên soạn bộ sách Truyện đọc Lịch sử Việt Nam. Các truyện đọc trong bộ sách được sưu tầm và biên soạn dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau như truyền thuyết, giai thoại, dã sử và chính sử. Bộ sách sẽ đem đến cho các em học sinh, sinh viên và bạn đọc nhiều điều thú vị và bổ ích. Nội dung các truyện đọc không chỉ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức về lịch sử Việt Nam, mà còn cung cấp những câu chuyện có tính nhân văn và tính giáo dục về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, các thành tựu kinh tế, văn hoá tiêu biểu của dân tộc theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thủy của lịch sử dân tộc cho đến ngày nay. Bộ sách gồm 9 tập: Tập 1 mở đầu bộ sách, ra mắt bạn đọc với những truyện về giai đoạn lịch sử nước ta từ thời nguyên thủy đến năm 179 TCN - đánh dấu bằng sự kiện Triệu Đà chiếm được Âu Lạc và đặt ách thống trị của phong kiến phương Bắc trên đất nước ta. Tập 2 bao gồm những truyện về giai đoạn lịch sử từ năm 179 TCN đến năm 938 SCN - đánh dấu bằng sự kiện Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt ách đô hộ hơn 1.000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Tập 3 bao gồm những truyện về các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Tập 4 gồm những truyện về triều đại Trần, Hồ. Tập 5 giới thiệu các truyện thuộc triều Lê sơ (1428-1527). Tập 6 là các truyện về triều Lê Trung hưng, từ cuối thế kỷ XVI đến thế kỷ XVIII. Tập 7 giới thiệu các truyện về triều đại nhà Nguyễn thời độc lập tự chủ. Tập 8 viết về các truyện từ khi thực dân Pháp xâm chiếm nước ta cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám thành công. Tập 9 gồm các truyện về giai đoạn lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ở đầu mỗi tập truyện đọc, chúng tôi đều giới thiệu một cách khái quát nội dung lịch sử của giai đoạn mà các truyện đọc sẽ phản ánh để bạn đọc tiện theo dõi. Các tác giả cố gắng biên soạn theo nguyên tắc ngắn gọn, rõ ràng và dễ hiểu; chỗ nào có thuật ngữ khó hoặc có địa danh cổ, chúng tôi đều có chú thích và giải nghĩa ở cuối trang.

Hơn 60 năm trước, có một con đường đánh dấu mốc lịch sử quan trọng của dân tộc mang tên “đường mòn Hồ Chí Minh” (cách gọi chung 5 đường mòn Hồ Chí Minh. Đó là: Con đường Hồ Chí Minh trên bộ; Con đường trên biển; Con đường xăng dầu; Con đường hàng không và Con đường chuyển ngân). Đây là hệ thống mạng lưới giao thông quân sự chiến lược để vận chuyển binh lực, lương thực và vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. Trên tuyến lửa ấy, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đã kiên cường bám rừng, bám đường làm nên những chiến công vang dội. 5 đường mòn Hồ Chí Minh đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử, góp phần to lớn kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ, thu non sông về một mối. Tính chiến lược, bất ngờ, sức sáng tạo, gợi mở của con đường có giá trị lâu bền, vượt thời gian… Có thể nói, đến nay chưa có một công trình nào trình bày một cách đầy đủ, hệ thống và liên hoàn về cả 5 con đường mòn Hồ Chí Minh trong việc chi viện cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam cũng như trong việc giữ liên lạc giữa miền Nam với miền Bắc. Vì vậy, với mong muốn cung cấp cho bạn đọc những tư liệu, những hình ảnh của hệ thống chi viện vừa đa phương vừa đa dạng cho miền Nam trong suốt 20 năm chiến tranh, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông giới thiệu đến bạn đọc cuốn sách “5 đường mòn Hồ Chí Minh” của Giáo sư Đặng Phong và các cộng sự. Ngoài phần nhập đề viết về những giai đọan “tiền sử” và kết luận, cuốn sách gồm 5 chương: Chương 1: Đường Trường Sơn Chương 2: Đường ống xăng dầu Chương 3: Đường Hồ Chí Minh trên biển Chương 4: Vận chuyển quá cảnh Chương 5: Binh chủng tiền và những con đường chuyển ngân Đây chắc chắn sẽ là tư liệu quý cho những nhà nghiên cứu, những sinh viên chuyên ngành khoa học xã hội, các bạn đọc trong và ngoài nước yêu thích tìm hiểu về lịch sử Việt Nam. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc! NHÀ XUẤT BẢN THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG

Dõi nhìn lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thực sự là một mốc son chói lọi. Cơn bão táp cách mạng ấy là kết tinh 15 năm đấu tranh kiên cường, gian khổ của phong trào cách mạng theo khuynh hướng vô sản trên khắp mọi miền Tổ quốc, đã mạnh mẽ chấm dứt chế độ thực dân và chế độ quân chủ, mở ra một thời đại mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam: kỷ nguyên độc lập dân tộc, bình đẳng và tiến bộ xã hội. 100 điều nên biết trong cuốn sách nhỏ này chắc chắn chưa phải là tất cả những gì cần biết và nên biết về cuộc vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945 trong lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, cuốn sách 100 điều nên biết về Cách mạng Tháng Tám 1945 đã cố gắng giới thiệu được phần nào bức tranh toàn cảnh kỳ vĩ ấy. Hơn nữa, cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Việt Nam được đặt trong bối cảnh lịch sử của cuộc Chiến tranh Thế giới thứ hai (1939-1945), tạo ra cách nhìn biện chứng, kết hợp tiếp cận “điểm” và “diện” của tư duy lịch sử. Lần giở qua từng trang sách, độc giả sẽ được cung cấp những kiến thức vừa tổng hợp, vừa cụ thể, vừa bao quát, vừa chi tiết, cơ bản và cập nhật trong khả năng có thể của người viết về những vấn đề mấu chốt liên quan đến cuộc vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Với mong muốn có thể làm một nhịp cầu nối liền bạn đọc về với lịch sử và văn hóa dân tộc, tác giả đã cố gắng cập nhật và chuyển soạn các kết quả nghiên cứu mới, những cách nhìn khoa học và khách quan, cụ thể và toàn diện về cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam.

Nhật Bản là đất nước của nhiều điều diệu kỳ! Thời cổ đại, do sự cách biệt với đại lục châu Á, Nhật Bản còn rất lạc hậu so với các nước Đông Á khác. Ấy vậy mà trong vài thế kỷ tích cực tiếp thu văn minh Trung Hoa, Triều Tiên và các nước khác, Nhật Bản đã vươn lên đạt đến trình độ của các quốc gia văn minh nhất khu vực. Vào thời trung đại, khi đại thương thuyền phương Tây rầm rập kéo đến phương Đông buôn bán, người Nhật nhanh chóng tiếp thu thành tựu hàng hải của họ, đóng thuyền lớn, tham gia tích cực vào giao thương thế giới, tạo nên thời kỳ Mậu dịch Châu ấn thuyền nổi tiếng. Sau đó, dù tham gia vào xu thế chung của các nước phương Đông thực thi chính sách đóng cửa nhưng Nhật Bản cũng tạo được sự khác biệt với các nước láng giềng bởi chính sách sakoku (đóng cửa nhưng không khép kín) đặc sắc của mình. Chính chính sách này làm cho Nhật Bản không bị lạc hậu thông tin về thế giới như các nước láng giềng, để rồi lựa chọn con đường đi riêng trong đối sách với các nước phương Tây: mở cửa, duy tân, làm nên điều kỳ diệu trong thời Minh Trị. Vào thời Minh Trị, Nhật Bản tạo ra những bài học quý giá, có giá trị đến tận ngày nay thông qua các chính sách cử phái đoàn đi thị sát các nước văn minh, cử người đi nước ngoài học, mời chuyên gia nước ngoài đến Nhật làm việc để học cái hay nhất, cái tốt nhất của nhân loại, áp dụng ngay vào công cuộc duy tân và mang đến thành công rực rỡ. Những sai lầm nghiêm trọng của Nhật Bản khi phát động cuộc chiến tranh Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ II, Nhật Bản đã phải chịu thất bại thảm hại. Ra khỏi chiến tranh với tư cách là nước bại trận, bị quân đội Đồng minh chiếm đóng, đất nước hoang tàn, người dân khủng hoảng niềm tin... Nhưng cũng từ đống tro tàn ấy, người Nhật vươn dậy làm nên những điều thần kỳ khác. Sau 2 thập kỷ phát triển với tốc độ kinh dị, Nhật Bản đã vươn lên thành một quốc gia giàu có, văn minh, được toàn thế giới khâm phục, ngưỡng mộ. Nhật Bản là quốc gia chịu nhiều thảm họa núi lửa, động đất và sóng thần. Song cứ mỗi lần chịu thảm họa bất khả kháng đó, người Nhật lại chứng tỏ cho thế giới những giá trị cao quý của mình: bình tĩnh ứng xử với thảm họa, ý thức kỷ luật cao và khả năng phục hồi sau thảm họa kỳ diệu. Sau một thời gian dài nghiên cứu về Nhật Bản, PGS.TS Nguyễn Tiến Lực đã công bố nhiều bài viết về Nhật Bản và tập hợp biên soạn thành cuốn sách Nhật Bản – Những bài học từ lịch sử”. Bạn đọc sẽ tìm thấy những kiến thức về lịch sử Nhật Bản, suy ngẫm về những việc người Nhật đã làm cho đất nước họ và tự rút ra những bài học cho riêng mình, hoặc nhân đó liên tưởng, suy ngẫm về những vấn đề của đất nước chúng ta trong quá khứ cũng như hiện tại. Hy vọng cuốn sách có thể góp phần nhỏ bé vào việc tăng cường sự hiểu biết của người Việt Nam đối với lịch sử, văn hóa Nhật Bản và qua đó, yêu mến nhiều hơn đất nước Mặt trời mọc.

Nghiên cứu về giáo dục đại học miền Nam Việt Nam dưới thời chính quyền Sài Gòn giai đoạn 1954-1975.

Cuốn sách ghi lại chặng đường 77 năm xây dựng, trưởng thành của Đảng ủy và Phong trào cách mạng tại địa phương, những đóng góp trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những thành tựu đạt được trên lĩnh vực kinh tế - xã hội quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị của Huyện Thanh Thủy.

Chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ là vấn đề thiêng liêng đối với mỗi quốc gia. Quá trình đấu tranh để dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam dẫu có lúc thăng trầm, những bước thịnh suy, song đã hun đúc nên truyền thống đấu tranh kiên cường, bất khuất để gìn giữ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia cả ở trên bộ, trên biển và trên không. Điều này đã được khẳng định trong các Tuyên ngôn độc lập: Nam quốc sơn hà (thời Tiền Lê - Lý); Bình Ngô đại cáo thời Hậu Lê; Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 và trong các Hiến pháp 1946, 1959, 1980, 1992… Hoàng Sa và Trường Sa từ lâu là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam, của dân tộc Việt Nam, đã được Nhà nước Việt Nam, các thế hệ người Việt Nam chiếm hữu, bảo vệ, quản lý, khai thác. Điều này, không chỉ được lưu lại trong cổ sử Việt Nam, mà còn được quốc tế thừa nhận trong các tư liệu còn lưu trữ. Trong hơn một thế kỷ qua, các nhà khoa học ở trong nước và nước ngoài quan tâm nghiên cứu và đã công bố những công trình sưu tập, nghiên cứu khoa học có liên quan đến những tư liệu nằm trong thư tịch, sách, bản đồ cổ… có giá trị pháp lý chứng minh và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Trong những năm gần đây, trước tình hình Trung Quốc gia tăng áp lực tranh giành chủ quyền và các quyền, lợi ích trong Biển Đông, đặc biệt là khu vực quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, nằm trong yêu sách về “đường chữ U đứt đoạn” (“đường lưỡi bò”) mà họ đã đơn phương công bố, dư luận trong nước và dư luận quốc tế đã có những phản ứng mạnh mẽ, nhiều tranh luận học thuật, nhiều công trình nghiên cứu về Biển Đông, quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa đã được công bố. Những nghiên cứu trên đã góp phần bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống tư liệu có giá trị khoa học về lịch sử, pháp lý... để chứng minh và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Cuốn sách “Chủ quyền quốc gia Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa qua tư liệu Việt Nam và nước ngoài” của PGS.TS Trương Minh Dục đã tập hợp và hệ thống hóa nguồn thư tịch, tư liệu khá phong phú, cũ và mới, của Việt Nam và nước ngoài, đặc biệt những tư liệu mới sưu tầm ở các địa phương có liên quan đến việc Nhà nước Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử đã quản lý, bảo vệ và khai thác quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Nội dung cuốn sách gồm 4 chương: Chương 1: Vài nét về địa lý hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và sự tiếp cận của các tộc người Việt Nam trước thế kỷ XV. Chương 2: Chủ quyền Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa qua tư liệu Việt Nam (từ thời Hậu Lê - thế kỷ XV đến năm 1975). Chương 3: Tư liệu nước ngoài trực tiếp và gián tiếp khẳng định chủ quyền Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa. Chương 4: Đấu tranh để khẳng định và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa từ sau khi thống nhất đất nước đến nay. Việc tiếp tục phát hiện, sưu tầm và hệ thống hóa những tư liệu, tài liệu, chứng cứ, nhất là những tư liệu chứng minh Nhà nước Việt Nam là Nhà nước đầu tiên trong lịch sử đã chiếm hữu quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa khi hai quần đảo này còn là đất vô chủ và đã tiến hành thực thi chủ quyền của mình tại hai quần đảo này một cách liên tục, hòa bình. Rõ ràng, đây là công việc hết sức cần thiết và quan trọng, cần được tổ chức thực hiện một cách thường xuyên, liên tục và cần có sự chỉ đạo thống nhất, tập trung. Cuốn sách này sẽ là sự đóng góp thiết thực cho quá trình hoàn thiện hồ sơ pháp lý của các cơ quan quản lý và các tổ chức nghiên cứu khoa học có liên quan của Việt Nam vì sự nghiệp đấu tranh, bảo vệ và khẳng định chủ quyền của Việt Nam tại Biển Đông nói chung và tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nói riêng.

Năm 2022 là năm có ý nghĩa đặc biệt trong quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Lào khi hai nước kỷ niệm 60 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (1962 - 2022), 45 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào (1977 - 2022), 73 năm ngày truyền thống quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào (1949 - 2022). Ban Tổ chức, Ban Biên soạn công trình sách Ký ức người lính trân trọng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách Ký ức người lính tập 17 - đó là ký ức về một thời oanh liệt mà những người con đất Việt đã trải qua những năm tháng chiến tranh đầy gian khổ, hy sinh và rất đỗi tự hào trên đất nước Triệu Voi. Tập sách do những người trong cuộc tự viết ra hoặc kể lại, là những câu chuyện có thật gắn với những con người và địa danh cụ thể, để lại trong ta những suy ngẫm sâu lắng về sự hy sinh đầy quả cảm của người lính trên chiến trường, tình quân dân và nghĩa vụ quốc tế trong cuộc kháng chiến vĩ đại cùng với tinh thần khắc phục khó khăn để góp phần xây dựng quê hương, đất nước sau chiến tranh của dân tộc Việt Nam - Lào.

Ban Biên soạn sách Ký ức người lính xin chân thành cảm ơn Ban Liên lạc Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào thành phố Hà Nội đã cung cấp bài và ảnh rất quý giá. Chúng tôi cũng trân trọng cảm ơn Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, Tập đoàn Cafe Trung Nguyên đã ủng hộ về tài chính giúp chúng tôi xuất bản tập sách này.

Với ý đồ giành thắng lợi quân sự, gây sức ép buộc chúng ta phải đàm phán ký hiệp định hòa bình theo điều kiện của Mỹ, ngày 14-12-1972 Tổng thống Mỹ R. Nixon đã phát động cuộc tập kích bằng không quân chiến lược vào Hà Nội và Hải Phòng mang tên Linebacker II. Nhà Trắng đã huy động gần 200 máy bay B52 và gần 1.000 máy bay chiến thuật hòng đánh phá hủy diệt các mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, quân sự, khu dân cư ở Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương khác. Chỉ trong vòng 12 ngày đêm, chúng đã ném xuống Hà Nội và các địa phương miền Bắc, khối lượng bom đạn tương đương 5 quả bom nguyên tử mà Mỹ đã ném xuống Nhật Bản năm 1945. Nhưng quân và dân ta đã mưu trí, dũng cảm và kiên cường đánh bại cuộc tập kích này, làm nên chiến thắng oanh liệt "Điện Biên Phủ trên không". Qua 12 ngày đêm chiến đấu (từ ngày 18 đến 30 tháng 12 năm 1972) quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52. Chiến thắng này không chỉ đơn thuần mang tính chất quân sự, mà là chiến thắng mang tầm chiến lược toàn diện cả về quân sự lẫn chính trị đã góp phần buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam. Thắng lợi này là thắng lợi của sự lãnh đạo sáng suốt của Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Chính phủ, tài thao lược của Quân ủy Trung ương trong quá trình thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính yêu là "Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào". Thắng lợi của trận Điện Biên Phủ trên không là thắng lợi của tư tưởng chiến lược tiến công, tính tích cực chủ động, mưu trí sáng tạo của quân và dân ta. Lần đầu trong lịch sử 30 năm tiến hành chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc (1945 - 1975), quân và dân ta đã tiến hành một chiến dịch phòng không quy mô lớn chống lại một cuộc tập kích chiến lược bằng B52 và đây cũng là cuộc tập kích lớn chưa từng có trong lịch sử chiến tranh hiện đại. Bằng chiến dịch này, ta đã giáng một đòn quyết định vào ưu thế của không lực Hoa Kỳ, trong đó nòng cốt là lực lượng không quân chiến lược. 40 năm đã trôi qua, nhưng chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn tươi rói những bài học sâu sắc về chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc cho chúng ta hôm nay và bao thế hệ mai sau. Thứ nhất, để có chiến thắng này, chúng ta đã có sự chuẩn bị chu đáo từ nhiều năm trước. Cuối năm 1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà Nội. Phải dự kiến mọi tình huống càng sớm càng tốt để có thời gian mà suy nghĩ, chuẩn bị. Mỹ nhất định thua nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”. Quán triệt tinh thần đó, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch tác chiến phòng không chống địch tập kích bằng B52 vào Hà Nội. Bộ Tổng tham mưu đã chỉ đạo biên soạn tài liệu cách đánh B52 để huấn luyện cho các đơn vị phòng không, không quân. Đầu tháng 9-1972, ba tháng trước khi cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ vào Thủ đô Hà Nội và Hải Phòng diễn ra, kế hoạch đón đánh đánh B52 trên bầu trời Thủ đô đã được phê duyệt. Những nội dung quan trọng của kế hoạch này như: công tác chuẩn bị; điều chỉnh bố trí lực lượng; nghệ thuật tác chiến chiến dịch phòng không... về cơ bản đã được xác định. Chính vì vậy, khi cuộc tập kích chiến lược của không quân địch diễn ra, ta đã không bị bất ngờ về chiến lược, chiến dịch cũng như cả về chiến thuật. Thứ hai, cách đánh sáng tạo và hiệu quả trong chiến dịch này là kết quả được đúc rút từ nhiều năm chống chiến tranh phá hoại, đặc biệt là những kinh nghiệm được bộ đội ra-đa, tên lửa, pháo phòng không và không quân tích lũy, thậm chí được trả bằng xương máu qua những năm tháng trực tiếp chiến đấu và nghiên cứu cách đánh B52 trên chiến trường Khu 4. Để bảo đảm chắc thắng và giành thế chủ động ngay từ trận đầu, công tác nghiên cứu khoa học, bảo đảm vật chất, kỹ thuật cũng được các lực lượng vũ trang ta chuẩn bị công phu với nỗ lực rất lớn. Nhờ phán đoán đúng âm mưu của địch, hạ quyết tâm kịp thời và chính xác, triển khai công tác chuẩn bị, nghiên cứu rút kinh nghiệm một cách đồng bộ, quân và dân ta đã giành được thế chủ động ngay từ đầu và duy trì nó trong suốt quá trình chiến dịch diễn ra. Thứ ba, cũng trong chiến dịch này, ta đã xây dựng được một thế trận phòng không ba thứ quân vững chắc và duy trì được sự phối hợp hiệp đồng tác chiến chặt chẽ giữa các lực lượng. Bên cạnh các lực lượng phòng không chủ lực, tại Thủ đô Hà Nội ta đã tổ chức hàng chục trận địa tập trung pháo phòng không tầm thấp, pháo cao xạ tầm trung, nhiều trận địa được bố trí trên các tòa nhà cao tầng, gần các mục tiêu trọng điểm, đón lõng trên các đường bay của địch... Ngoài ra còn có hơn 1.000 tổ đội dân quân, tự vệ phối hợp đánh trả máy bay địch. Thứ tư, trong chiến dịch này, ta đã vận dụng đường lối chiến tranh nhân dân một cách hiệu quả. Công tác thông tin - thông báo, quan sát báo động phòng tránh, sơ tán được quân và dân ta thực hiện một cách chủ động và triệt để bao trùm các mặt: tổ chức vận động nhân dân sơ tán ra khỏi các trọng điểm đánh phá; chỉ đạo củng cố và xây dựng hầm hố trú ẩn; triển khai các phương án khắc phục hậu quả; đã tổ chức đưa gần 55 vạn người sơ tán khỏi nội thành. Những nhà máy, xí nghiệp không thể sơ tán, đã được ngụy trang, bảo vệ chu đáo. Tổ chức hoàn chỉnh hệ thống cấp cứu phòng không bốn tuyến. Nhờ chủ động làm tốt công tác sơ tán phòng tránh, ta đã hạn chế được tối đa thiệt hại về người và của, nhất là tại một trung tâm đầu não như Hà Nội. Để ôn lại chiến công lẫy lừng của quân và dân ta trong những ngày tháng 12 năm 1972 lịch sử đó và góp phần giáo dục lòng tự hào dân tộc, cũng như truyền thống yêu nước cho các thế hệ mai sau, nhắc nhở các thế hệ con cháu phát huy những chiến công oanh liệt của các thế hệ cha ông, nỗ lực học tập, nghiên cứu phấn đấu sẵn sàng đóng góp công sức của mình vào sự nghiệp đấu tranh bảo vệ và xây dựng đất nước ta “sánh vai cùng các cường quốc năm châu”, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phối hợp cùng tác giả - Đại tá Lê Văn Chung ấn hành cuốn sách “Vòng cung lửa trên bầu trời Hà Nội”. Cuốn sách là sự nỗ lực đáng trân trọng của tác giả trong việc sưu tầm, tập hợp các thông tin dữ liệu một cách tương đối đầy đủ, khách quan của “người trong cuộc” về chiến dịch phòng không bảo vệ Thủ đô Hà Nội tháng 12 năm 1972. Tác giả nguyên là trợ lý của Phó Tổng tham mưu trưởng Phùng Thế Tài trong những ngày khói lửa đó nên các thông tin được đưa ra rất khách quan, nhiều thông tin lần đầu được công bố từ cả hai phía (ta và Mỹ).