Tiếng Việt
LỜI GIỚI THIỆU
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng trên toàn cầu, công nghệ thông tin (CNTT) trở thành nền tảng thiết yếu và là công cụ không thể thiếu trong mọi lĩnh vực của đời sống. Với sinh viên đại học, việc nắm vững kiến thức cơ bản về CNTT không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là điều kiện tiên quyết để học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả trong thời đại số.
Tài liệu Tin học đại cương B được xây dựng nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng nền tảng về CNTT, bao gồm: nguyên lý hoạt động của máy tính điện tử, hệ điều hành, mạng máy tính, Internet, các công cụ tin học văn phòng như MS Word, MS PowerPoint, MS Excel; kỹ năng phân tích và trực quan hóa dữ liệu; cũng như nhận biết các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và Blockchain.
Tài liệu bài giảng này được biên soạn trên cơ sở bám sát đề cương học phần chính thức, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giữa học tập cá nhân và làm việc nhóm, giữa tư duy phân tích và kỹ năng ứng dụng. Mỗi chương đều được thiết kế nhằm giúp sinh viên không chỉ hiểu bản chất của vấn đề mà còn có thể vận dụng linh hoạt vào học tập, nghiên cứu và các tình huống thực tiễn.
Tài liệu hướng đến việc hỗ trợ sinh viên phát triển toàn diện năng lực công nghệ thông tin cơ bản, làm nền tảng vững chắc cho các học phần chuyên ngành và môi trường nghề nghiệp sau này.
Nhóm giảng viên biên soạn mong muốn tài liệu này sẽ trở thành người bạn đồng hành hữu ích trong hành trình học tập và khám phá thế giới số của các bạn sinh viên.
Mọi góp ý, phản hồi từ người học là nguồn động lực quan trọng để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện tài liệu tốt hơn trong các phiên bản sau.
Mọi liên hệ xin gửi về địa chỉ email: thuthuy@ntu.edu.vn.
Hiện nay, trong bối cảnh khoa học công nghệ ngày càng phát triển, các quốc gia trên thế giới từng bước triển khai thúc đẩy chương trình chuyển đổi số, Chính phủ Việt Nam cũng đã và đang đang có những kế hoạch cụ thể triển khai Chương trình Chuyển đổi số quốc gia. Phát triển Chính phủ số có toàn bộ hoạt động an toàn trên môi trường số, có mô hình hoạt động được thiết kế lại và vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số là rất quan trọng. Do đó, việc Chính phủ nghiên cứu để hoàn thiện tổ chức và hoạt động, ứng dụng nền tảng, công nghệ hiện đại tinh gọn cơ cấu tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động là rất quan trọng. Trong bối cảnh đó, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với TS. Phạm Ngọc Huyền biên soạn và xuất bản cuốn sách “Ứng dụng nền tảng số trong tổ chức và hoạt động của Chính phủ”
5G (5th Generation) hay được gọi là thế hệ thứ 5 của mạng di động với nhiều cải tiến hơn so với 4G. 5G được thiết kế để tăng tốc độ và khả năng phản hồi nhanh chóng của mạng không dây. 5G được ra đời để kế thừa 4G, nhờ đó mà tốc độ tải xuống nhanh hơn, truyền phát dữ liệu mượt mà hơn. 5G không chỉ cải tiến về tốc độ mà nó sẽ mở ra những ứng dụng hoàn toàn mới và tạo ra một cuộc cách mạng lớn trong những năm tiếp theo. Ngoài các ứng dụng với con người là trung tâm ngày càng rộng khắp, chẳng hạn thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường, phát luồng video 4k, các mạng 5G còn hỗ trợ các nhu cầu truyền thông các ứng dụng thông tin máy - máy (machine to machine), máy - người (machine to human) để làm cho cuộc sống của chúng ta an toàn và tiện lợi hơn.
Mặc dù các hệ thống truyền thông 5G sẽ cung cấp các cải thiện đáng kể so với các hệ thống trước nó, nhưng chúng không thể thực hiện các yêu cầu của các hệ thống tự động và thông minh tương lai sẽ xuất hiện sau 10 năm nữa. Các mạng 5G sẽ không có đủ dung lượng cho một mạng hoàn toàn tự động và thông minh để cung cấp mọi thứ như là một dịch vụ và trải nghiệm thực tế ảo. Sự phát triển nhanh của các hệ thống tự động đặt trọng tâm vào số liệu có thể vượt quá các khả năng của các hệ thống 5G. Một số thiết bị như các thiết bị thực tế ảo sẽ vượt quá khả năng của sau 5G (B5G: Beyond 5G) vì chúng đòi hỏi tốc độ số liệu tối thiểu 10Gbit/s.
Để khắc phục các hạn chế của 5G nhằm hỗ trợ các yêu cầu mới, cần phát triển một hệ thống không dây thế hệ 6 (6G) với các tính năng hấp dẫn mới. Các động lực chính của 6G sẽ là sự hội tụ của tất cả các tính năng cũ như mật độ mạng cao, thông lượng cao, độ tin cậy cao, tiêu thụ công suất thấp và kết nối số đông. 6G cũng sẽ tiếp tục xu thế của các thế hệ trước như đưa ra các dịch vụ mới cùng với các công nghệ bổ sung mới. Các dịch vụ mới bao gồm AI, các thiết bị đeo thông minh, các thiết bị cấy trên người, giao thông tự động, các thiết bị thực tế ảo, cảm biến và lập bản đồ 3D. Yêu cầu quan trọng nhất đối với các mạng 6G là khả năng xử lý khối lượng lớn số liệu và kết nối tốc độ số liệu cao trên một thiết bị.
Tại Việt Nam, dữ liệu mở được xem là một trong các nền móng để phát triển kinh tế số, xã hội số, chính phủ số theo Chiến lược phát triển Kinh tế số, Xã hội số quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030, theo đó, dữ liệu và dữ liệu mở sẽ góp phần chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế, đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045.
Cuốn sách “Hệ sinh thái dữ liệu chính phủ mở cho doanh nghiệp Việt Nam” được biên soạn nhằm đạt được mục tiêu về xây dựng dữ liệu mở của cơ quan nhà nước phục vụ xây dựng chính phủ số, phát triển kinh tế số và xã hội số, để hiện thực hóa được các lợi ích của dữ liệu mở của cơ quan nhà nước đối với doanh nghiệp, cần các nghiên cứu về mô hình triển khai hệ thống dữ liệu mở của chính phủ cũng như cần đánh giá được những yếu tố ảnh hưởng tới việc chấp nhận sử dụng dịch vụ dữ liệu mở của các doanh nghiệp.
Cuốn sách Bộ Kiến thức cốt lõi về an toàn thông tin (IS-BOK) 2.0 là tài liệu quan trọng giúp các chuyên gia an toàn thông tin xây dựng nền tảng kiến thức và cập nhật các xu hướng mới trong lĩnh vực này. Do Hiệp hội AiSP phát triển với sự hỗ trợ từ CSA và IMDA, IS-BOK 2.0 kế thừa phiên bản đầu tiên (2009) và phản ánh sự phát triển nhanh chóng của an toàn mạng tại Singapore. Nội dung sách liên kết với Khung kỹ năng ICT quốc gia, tham khảo luật và thực tiễn quốc tế, góp phần xây dựng một hệ sinh thái an ninh mạng năng động, luôn được cập nhật và mở rộng hợp tác toàn cầu.
The Fourth Industrial Revolution and the ongoing wave of digital transformation are profoundly influencing all areas of life worldwide, particularly the Cultural Industry. Digital technology has fundamentally reshaped the models of production, distribution, and consumption of cultural products, while simultaneously opening up boundless creative spaces through emerging forms such as digital art, virtual reality, and digital content platforms. This transformation presents an urgent need for innovation in education and training to provide human resources capable of adapting to, and leading the evolution of the Cultural Industry in the digital era.
The position of Cultural Industry is increasingly recognized as a key economic sector that plays an essential role in driving economic growth, generating employment, and serving as an effective means of preserving, promoting, and disseminating national identity and cultural values globally. This profound transformation sets forth new and demanding requirements for human resources.
Traditional knowledge alone is no longer sufficient; the market now seeks for professionals who can integrate artistic thinking, creative business management skills, and the ability to apply digital technology to generate high-value cultural products in the digital environment.
Nội dung của giáo trình giới thiệu một cách tổng quát các nguyên tắc cơ bản của anten đến các hệ thống anten thông minh, tiên tiến. Giáo trình trình bày bắt đầu từ lý thuyết đến nguyên lý cũng như các nguyên tắc áp dụng cho thiết kế anten trong các hệ thống truyền thông vô tuyến hiện nay. Nội dung lý thuyết trong mỗi chương đều bao gồm các công thức toán học với phân tích chi tiết, minh họa cụ thể để các sinh viên chuyên ngành Điện tử - Viễn thông với mức học trung bình trở lên có thể đọc hiểu, nắm bắt được kiến thức và không quá khó khăn trong việc phân tích cũng như thiết kế các loại hình anten cơ bản. Bên cạnh đó, với kinh nghiệm là sinh viên, kỹ sư, giảng viên, nhóm tác giả mong muốn tiên phong trong việc cập nhật những tiến bộ trong công nghệ anten tiên tiến, giúp sinh viên có thể làm chủ được công nghệ mới, nhanh chóng bắt kịp được công việc sau khi tốt nghiệp. Với mục tiêu như vậy, nội dung của sách được bố cục như sau:
Chương 1. Tổng quan về kỹ thuật anten: Trình bày tổng quan về các loại hình anten cũng như
vai trò, vị trí của anten trong hệ thống truyền thông vô tuyến. Nội dung của chương cũng đi sâu
vào giới thiệu cơ chế bức xạ của anten cơ bản và phân bố dòng điện trên anten dây mỏng, là nguyên lý cốt lõi cũng như kiến thức nền tảng cho việc phân tích cơ chế bức xạ và phân bố dòng điện trên các loại hình anten có cấu trúc khác.
Chương 2. Các tham số cơ bản của anten: Giới thiệu một số tham số cơ bản của anten, các đặc trưng cũng như tiêu chuẩn, phương thức để đánh giá anten. Nội dung này được dựa trên các khái niệm đã được chuẩn hóa trong IEEE Std 145-1983 dành cho lĩnh vực anten.
Chương 3. Anten dây tuyến tính: Giới thiệu và phân tích các cấu trúc cơ bản và đơn giản nhất của anten dây, một trong những loại hình anten lâu đời nhất, đơn giản nhất, rẻ nhất, phổ biến nhất và vẫn còn xuất hiện trong khá nhiều ứng dụng thực tế ngày nay.
Chương 4. Công nghệ MIMO: Giới thiệu sơ lược các đặc tính cũng như lợi điểm của hệ thống MIMO và anten trong hệ thống MIMO. Trong đó, thách thức lớn cho các hệ thống anten MIMO hiện nay là ảnh hưởng tương hỗ khi các phần tử anten được đặt khá gần nhau. Vì vậy, nội dung chương này cũng giới thiệu các giải pháp cùng những nghiên cứu đã công bố gần đây trong việc giải quyết vấn đề này.
Chương 5. Anten tái cấu hình: Giới thiệu tổng quan về vai trò của anten tái cấu hình trong hệ thống truyền thông tiên tiến cũng như các phương pháp, kỹ thuật để tái cấu hình cho anten. Chương 6. Một số loại hình anten tiên tiến khác: Giới thiệu một số công nghệ thiết kế anten tiên tiến dựa trên kiến trúc bức xạ nhằm tạo ra các anten có kích thước nhỏ, băng thông rộng, đa băng,… áp dụng phần nhiều cho các ứng dụng anten trên thiết bị đầu cuối di động như anten PIFA, anten Fractal, anten Fibonacci. Giáo trình do TS. Dương Thị Thanh Tú làm chủ biên; TS. Hoàng Phương Thảo và PGS.TS. Nguyễn Quốc Trung góp ý, hiệu chỉnh. Chúng tôi hy vọng rằng giáo trình này sẽ là tài liệu giảng dạy hữu ích cho đào tạo đại học và sau đại học đối với sinh viên chuyên ngành vô tuyến, kỹ thuật vô tuyến điện tử và thông tin liên lạc, kỹ thuật viễn thông. Giáo trình cũng được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho môn học liên quan đến lĩnh vực anten và siêu cao tần và người học quan tâm đến lĩnh vực này. Do hạn chế của thời lượng nên nội dung của giáo trình không trình bày tất cả các kỹ thuật, phương pháp phân tích cũng như các loại hình anten tiên tiến có trong thực tế. Tuy nhiên, người học có thể hoàn thiện thêm kiến thức về lĩnh vực anten bằng cách đọc các tài liệu tham khảo dẫn ra ở cuối sách.
Nhằm cung cấp cho bạn đọc những nhận thức về hệ thống thông tin trọng yếu quốc gia, chủ quyền quốc gia trên không gian mạng với những thách thức thời đại đối với lợi ích quốc gia, các cuộc khủng bố và tấn công mạng; một số quy định của pháp luật về bảo vệ hệ thống thông tin trọng yếu của một số quốc gia tiêu biểu về không gian mạng và chiến tranh không gian mạng; về bảo đảm an ninh mạng đối với hệ thống thông tin trọng yếu quốc gia Việt Nam; Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã kết hợp cùng các chuyên gia về an toàn thông tin xuất bản cuốn sách “Hệ thống thông tin trọng yếu quốc gia - Thách thức toàn cầu và giải pháp”.
Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!
Recently, several important documents have been enacted by the Government, such as Decision No. 749/QD-TTg of the Prime Minister dated June 3rd, 2020 approving “the National Digital Transformation Program to 2025 and toward 2030”, Decision No. 942/QD-TTg of the Prime Minister dated June 15th, 2021 approving “E-government Development Strategy toward Digital Government for the period 2021 - 2025, oriented to 2030”, Decision No. 411/QD-TTg of the Prime Minister dated March 31st, 2022 approving “National Strategy on Digital Economic and Social Development to 2025 and toward 2030”. Those documents serve as direction for deploying digital transformation, developing digital government, digital economy, and digital society in Viet Nam, in which electronic identity, electronic authentication, and particularly digital signature certification services play important groundworks to ensure legitimacy, safety, and security of all electronic transaction performed by organizations, businesses, and inhabitants in the digital environment.
Digital Signature Development in Viet Nam 2017 - 2022 reflects the current status and readiness of digital signature applications in various ministries, ministerial-level agencies, nd businesses based on data and information provided by 30 ministries and ministerial-level agencies; 63 provincial administrations; Viet Nam Government Information Security Committee (VGISC); General Department of Taxation; General Department of Viet Nam Customs; Viet Nam Social Security; State Securities Committee; the State Treasury; Department of Bidding (Ministry of Planning and Investment); public Certification Authorities and private Certification Authorities.
Trước yêu cầu đảm bảo an toàn, ổn định và bền vững cho hạ tầng Internet quốc gia, việc xây dựng một tài liệu chuyên môn về DNS có tính hệ thống, toàn diện, cập nhật và phù hợp với đặc thù kỹ thuật - quản lý tại Việt Nam là hết sức cần thiết. Cuốn sách cung cấp tri thức chuyên sâu về kiến trúc, quản trị, vận hành, tối ưu và bảo mật hệ thống DNS, đồng thời cập nhật các xu hướng công nghệ mới như DNS trong môi trường IPv6, DNSSEC, Anycast, CDN, DNS-over-HTTPS/TLS cũng như ứng dụng, tích hợp DNS với các công nghệ mới như 5G, IoT, AI, Blochchain, Edge-Computing, ...
Bên cạnh các nội dung lỹ thuyết, sách còn tập trung vào các hướng dẫn triển khai thực tiễn, gắn với nhu cầu và điều kiện kỹ thuật tại các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp tại Việt Nam.
Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, dữ liệu đang được sinh ra ngày càng nhiều và dưới nhiều hình thức khác nhau. Việc xử lý để ứng dụng kho dữ liệu quý giá đó như thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất luôn là vấn đề được rất nhiều những chuyên gia về công nghệ thông tin đặc biệt quan tâm. Chính vì lý do đó mà Cấu trúc dữ liệu và thuật toán vẫn luôn là một chủ đề mà ngày càng được đầu tư nghiên cứu và phát triển; không bị lỗi thời trong bất cứ xu hướng nào của lĩnh vực Công nghệ thông tin, việc phát triển để thuật toán ngày một hoàn thiện hơn gần như chưa bao giờ dừng lại và thậm chí là không có giới hạn.
Trước nhu cầu thiết thực cần tìm hiểu của bạn đọc, tác giả Trần Thông Quế - giảng viên cao cấp đã có trên 35 năm kinh nghiệm giảng dạy ở lĩnh vực Công nghệ thông tin và luôn tâm huyết với chủ đề này đã phối hợp với Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông xuất bản bộ sách “Cấu trúc dữ liệu và thuật toán - Phân tích và cài đặt trên C/C++”, gồm 2 tập.
Tập 1 gồm 5 chương:
Chương 1: Các khái niệm cơ bản về thuật toán và cấu trúc dữ liệu
Chương 2: Các thuật toán tìm kiếm trong và sắp xếp trong
Chương 3: Một số chiến lược thiết kế thuật toán
Chương 4: Các kiểu dữ liệu trừu tượng và biến nhớ động
Chương 5: Cấu trúc cây
Tập 2 gồm 4 chương:
Chương 1: Sắp xếp ngoài
Chương 2: Phép băm và bảng băm
Chương 3: Cây đỏ đen
Chương 4: Cây 2-3-4 và B-cây
Với kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy, tác giả đã lựa chọn cách tiếp cận đơn giản hóa các vấn đề phức tạp, từ cơ bản đến nâng cao. Nội dung cuốn sách được trình bày một cách chi tiết, dễ hiểu, sau mỗi nội dung đều có ví dụ minh họa, sau mỗi thuật toán đều được đánh giá độ phức tạp và cài đặt demo. Tác giả bổ sung thêm một số thuật toán mà những cuốn sách đã xuất bản trước đây chưa có như: Thuật toán sắp xếp rung lắc, thuật toán sắp xếp với độ dài bước giảm dần, cây 2-3-4, B-cây… Chính vì vậy, cuốn sách này hướng tới đối tượng độc giả đông đảo, từ những bạn đọc mới làm quen tới những bạn đọc đã có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực này. Đây thực sự là tài liệu bổ ích dành cho sinh viên, giảng viên, lập trình viên cũng như các chuyên gia về công nghệ thông tin có nhu cầu tìm hiểu và nghiên cứu.
