Biển, đại dương đã, đang và sẽ trở thành vấn đề chiến lược trong sự phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới. Trong xu thế hội nhập quốc tế và “toàn cầu hóa” đang diễn ra hết sức mạnh mẽ hiện nay, với tầm nhìn “Thế kỷ XXI được thế giới xem là thế kỷ của đại dương” (Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 09/02/2007 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa X về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”), Việt Nam đã khẳng định tầm nhìn hướng biển với quyết tâm xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển tương ứng với tiềm năng vốn có của biển Việt Nam.

Từ khởi thủy, người Việt Nam đã quần tụ và sinh trưởng trên dải đất hình chữ S nằm bên Biển Đông bao la, làm bạn với núi rừng, đồng bằng và biển cả. Quá trình lâu dài dựng xây đất nước, kiên cường bảo vệ non sông và bền bỉ mở mang bờ cõi của lớp lớp thế hệ người Việt Nam, với bao mồ hôi, nước mắt và máu xương, mới tạo thành và trao truyền lại cho các thế hệ tiếp nối một giang sơn tươi mát màu xanh của núi rừng, đồng ruộng và biển cả mênh mông. Biển, đảo lưu dấu đậm nét trong đời sống văn hóa các cộng đồng dân tộc Việt Nam, xuyên suốt và gắn liền với dòng chảy của lịch sử đất nước.

Từ lâu, biển, đảo đã trở thành một phần không thể tách rời của lịch sử và văn hóa Việt Nam. Bởi vậy, đối với mỗi người Việt Nam hôm nay, hiểu biết kỹ lưỡng, sâu sắc về biển, đảo quê hương cũng cần thiết như hiểu biết một người thân, với những nét đẹp và cả những hạn chế, chính là cơ sở để yêu thương nhiều hơn, gắn bó bền vững hơn, đóng góp tích cực hơn. Đó là mong muốn lớn nhất của tác giả khi biên soạn cuốn sách này, và có lẽ đó cũng là điều quan trọng nhất mà Nhà xuất bản Thông tấn muốn gửi gắm, gây dựng khi đứng ra làm “người đỡ đầu” cho cuốn “cẩm nang” về biển, đảo Việt Nam này.

Cuốn sách Hỏi đáp về biển, đảo Việt Nam tập 1 gồm 100 câu hỏi - đáp chưa thể hiện được tất cả những gì thuộc về biển, đảo của Tổ quốc, nhưng hy vọng phác họa được phần nào bức tranh toàn cảnh về biển, đảo Việt Nam từ quá khứ đến hiện tại và cả dự báo một phần của tương lai phía trước. Cuốn sách sẽ cố gắng cung cấp cho độc giả những kiến thức cơ bản nhất và cũng cập nhật nhất trong khả năng có thể về những vấn đề liên quan đến biển, đảo quê hương. Với cuốn sách này, bạn đọc sẽ được cung cấp những kiến thức vừa tổng hợp, vừa cụ thể, vừa bao quát, vừa chi tiết về biển, đảo Việt Nam, những thông tin cơ bản về pháp luật, từ các quy định của luật pháp quốc tế về biển đảo được cộng đồng quốc tế ký kết cách đây hơn 40 năm (Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982) cho đến những điều luật cơ bản của Luật Biển Việt Nam 2012 đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII ban hành ngày 21/6/2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013. Bạn đọc cũng sẽ thu nhận được nhiều tri thức bất ngờ, thú vị về biển, đảo quê hương, từ ý nghĩa của tên gọi một hòn đảo cho đến những dấu ấn biển, đảo thẳm sâu trong tâm thức dân gian, từ câu chuyện về quá trình xác lập chủ quyền xa xưa cho đến những cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền vừa diễn ra cách đây chưa lâu, vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí bao người dân Việt...

Đồng cảm, chia sẻ những tâm huyết của người biên soạn, với mong muốn có thể làm một nhịp cầu nối liền bạn đọc và biển, đảo quê hương, Nhà xuất bản Thông tấn trân trọng giới thiệu cuốn sách Hỏi đáp về biển, đảo Việt Nam tập 1. Thu góp lượng kiến thức rộng lớn về biển, đảo Việt Nam vào trong vài trăm trang sách là một việc khó khăn, chắc chắn không thể tránh khỏi sự thiếu sót nên rất mong nhận được sự góp ý của quý độc giả, để có thể kịp thời bổ sung, chỉnh lý trong lần tái bản sau.

Tài liệu, số liệu sử dụng trong cuốn sách được thống kê trước ngày 01/7/2025 nên tên gọi các địa danh vẫn sử dụng theo phương án trước khi thực hiện sáp nhập, hợp nhất theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội khóa XV.

Xin trân trọng cảm ơn!

Nhà xuất bản Thông tấn