Nhật Bản là đất nước của nhiều điều diệu kỳ! Thời cổ đại, do sự cách biệt với đại lục châu Á, Nhật Bản còn rất lạc hậu so với các nước Đông Á khác. Ấy vậy mà trong vài thế kỷ tích cực tiếp thu văn minh Trung Hoa, Triều Tiên và các nước khác, Nhật Bản đã vươn lên đạt đến trình độ của các quốc gia văn minh nhất khu vực. Vào thời trung đại, khi đại thương thuyền phương Tây rầm rập kéo đến phương Đông buôn bán, người Nhật nhanh chóng tiếp thu thành tựu hàng hải của họ, đóng thuyền lớn, tham gia tích cực vào giao thương thế giới, tạo nên thời kỳ Mậu dịch Châu ấn thuyền nổi tiếng. Sau đó, dù tham gia vào xu thế chung của các nước phương Đông thực thi chính sách đóng cửa nhưng Nhật Bản cũng tạo được sự khác biệt với các nước láng giềng bởi chính sách sakoku (đóng cửa nhưng không khép kín) đặc sắc của mình. Chính chính sách này làm cho Nhật Bản không bị lạc hậu thông tin về thế giới như các nước láng giềng, để rồi lựa chọn con đường đi riêng trong đối sách với các nước phương Tây: mở cửa, duy tân, làm nên điều kỳ diệu trong thời Minh Trị. Vào thời Minh Trị, Nhật Bản tạo ra những bài học quý giá, có giá trị đến tận ngày nay thông qua các chính sách cử phái đoàn đi thị sát các nước văn minh, cử người đi nước ngoài học, mời chuyên gia nước ngoài đến Nhật làm việc để học cái hay nhất, cái tốt nhất của nhân loại, áp dụng ngay vào công cuộc duy tân và mang đến thành công rực rỡ. Những sai lầm nghiêm trọng của Nhật Bản khi phát động cuộc chiến tranh Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ II, Nhật Bản đã phải chịu thất bại thảm hại. Ra khỏi chiến tranh với tư cách là nước bại trận, bị quân đội Đồng minh chiếm đóng, đất nước hoang tàn, người dân khủng hoảng niềm tin... Nhưng cũng từ đống tro tàn ấy, người Nhật vươn dậy làm nên những điều thần kỳ khác. Sau 2 thập kỷ phát triển với tốc độ kinh dị, Nhật Bản đã vươn lên thành một quốc gia giàu có, văn minh, được toàn thế giới khâm phục, ngưỡng mộ. Nhật Bản là quốc gia chịu nhiều thảm họa núi lửa, động đất và sóng thần. Song cứ mỗi lần chịu thảm họa bất khả kháng đó, người Nhật lại chứng tỏ cho thế giới những giá trị cao quý của mình: bình tĩnh ứng xử với thảm họa, ý thức kỷ luật cao và khả năng phục hồi sau thảm họa kỳ diệu. Sau một thời gian dài nghiên cứu về Nhật Bản, PGS.TS Nguyễn Tiến Lực đã công bố nhiều bài viết về Nhật Bản và tập hợp biên soạn thành cuốn sách Nhật Bản – Những bài học từ lịch sử”. Bạn đọc sẽ tìm thấy những kiến thức về lịch sử Nhật Bản, suy ngẫm về những việc người Nhật đã làm cho đất nước họ và tự rút ra những bài học cho riêng mình, hoặc nhân đó liên tưởng, suy ngẫm về những vấn đề của đất nước chúng ta trong quá khứ cũng như hiện tại. Hy vọng cuốn sách có thể góp phần nhỏ bé vào việc tăng cường sự hiểu biết của người Việt Nam đối với lịch sử, văn hóa Nhật Bản và qua đó, yêu mến nhiều hơn đất nước Mặt trời mọc.