Từ sau buổi chiều ngày 7-5-1954, cả thế giới đã biết đến và ngày càng biểu thị tình cảm thân thiết hơn, niềm kính trọng sâu sắc hơn với một địa danh “vời vợi nghìn trùng” - địa danh một huyện miền núi Tây Bắc nước Việt Nam chúng ta: Điện Biên Phủ. Những sự kiện lịch sử, theo năm tháng cứ lùi xa, không ít sự kiện dần bị lãng quên, nhưng Điện Biên Phủ lại ngày càng hiện rõ hơn tầm vóc lớn lao và vẻ đẹp rạng rỡ của mình. Đã từ lâu, nhân dân nhiều nước ở khắp các châu lục, khi muốn thể hiện niềm tin yêu, lòng nhiệt tình ủng hộ sự nghiệp chiến đấu chống bọn xâm lược, giành độc lập, thống nhất đất nước của chúng ta, hoặc khi muốn tự động viên, cổ vũ bản thân mình trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội, đã hô vang: “Việt Nam - Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ”. Rõ ràng, trong suốt nửa thế kỷ qua, đối với nhân dân ta cũng như nhân loại tiến bộ trên khắp hành tinh, Điện Biên Phủ là một biểu tượng cao cả của chân lý, niềm tin, sức mạnh; của lòng yêu nước, ý chí độc lập, tự chủ trong cuộc đấu tranh đầy thử thách giữa một thế giới còn lắm áp bức, phi lí, bất công. Có được vinh hạnh ấy, bởi lẽ, Điện Biên Phủ là nơi đã diễn ra trận chiến đấu hết sức ác liệt, trận quyết chiến chiến lược lớn nhất giữa quân dân ta và bọn thực dân xâm lược Pháp - kết cục là nhân dân ta đã chiến thắng vô cùng oanh liệt, bọn thực dân xâm lược Pháp thất bại hoàn toàn. Thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đỉnh cao chiến cục Đông Xuân 1953 - 1954, là thắng lợi quân sự quan trọng nhất của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ; là chiến công lớn nhất trong lịch sử đấu tranh của các dân tộc vốn là thuộc địa đã đánh thắng quân đội nhà nghề hiện đại của một cường quốc phương Tây, mở đầu thời kỳ sụp đổ của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới. Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa trong thế kỷ XX, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc”(1). Chiến thắng Điện Biên Phủ đã dẫn đến thắng lợi của chúng ta ở Hội nghị Giơnevơ năm 1954, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến chống Pháp. Vậy là, “lần đầu tiên trong lịch sử, một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân hùng mạnh”(2). Có được chiến thắng mang ý nghĩa lịch sử dân tộc, thời đại đó là do nhân dân ta được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo, đã tổ chức lãnh đạo, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kế thừa truyền thống văn hiến, truyền thống yêu nước ngàn năm của dân tộc, phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, quyết đánh và biết đánh thắng bọn thực dân xâm lược, tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân các nước anh em và nhân dân tiến bộ trên thế giới. Hy vọng, qua các dòng hồi ký, các bài nghiên cứu, tổng kết trong cuốn sách này, bạn đọc có thể hiểu rõ hơn tầm vóc vĩ đại và ảnh hưởng to lớn của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đối với dân tộc ta và nhân loại tiến bộ trên toàn thế giới. Từ đó, chúng ta thêm tin yêu, tự hào về Tổ quốc ta, Đảng ta, nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta; đồng thời tìm hiểu và vận dụng tốt những kinh nghiệm thực tiễn quý báu từ chiến thắng vĩ đại này vào sự nghiệp đổi mới đất nước, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thân yêu trong giai đoạn cách mạng mới hiện nay.